Toksoplazmoza wrodzona - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie
Toksoplazmoza jest chorobą odzwierzęcą, której przyczyną jest zakażenie pierwotniakiem Toxoplasma gondii. Zakażenie następuje najczęściej drogą pokarmową, poprzez spożycie pokarmów zanieczyszczonych cystami Toxoplasma, wydalanymi przez kota, który jest głównym nosicielem toksoplazmozy. Jest to bardzo częste zakażenie. Przeciwciała będące dowodem przebytego w przeszłości zakażenia Toxoplasma gondii ma w Polsce około 50-60% populacji.
Objawy i przebieg toksoplazmozy wrodzonej
Dziecko ulega zakażeniu wewnątrzmacicznie - poprzez łożysko - od matki, u której w czasie ciąży doszło do świeżego (pierwotnego) zakażenia Toxoplasma gondii. U matek, u których nie stosowano żadnego leczenia, odsetek dzieci, które uległy zakażeniu wynosi 40%. Należy podkreślić, że głównym zagrożeniem dla dziecka jest świeże zakażenie przebyte przez matkę w czasie ciąży. Z tego powodu wielu położników zaleca profilaktyczne, przesiewowe badania w kierunku toksoplazmozy u każdej kobiety ciężarnej. Samo przebycie w przeszłości (przed ciążą) toksoplazmozy nie stanowi zwykle żadnego zagrożenia.
Częstość występowania wrodzonej toksoplazmozy szacuje się na 1 na 2300 urodzeń. W przypadku nasilonych objawów toksoplazmozy u dziecka śmiertelność wynosi około 10%.
Objawami sugerującymi wrodzoną toksoplazmozę powinna być zwłaszcza tzw. triada Sabina-Pinkertona:
- wodogłowie lub małogłowie + zapalenie siatkówki i naczyniówki + zwapnienia śródmózgowe,
- zdarza się powiększenie wątroby i śledziony,
- żółtaczka,
- drgawki,
- zaćma,
- zez,
- uszkodzenie słuchu.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć toksoplazmozę wrodzoną
W przypadku stwierdzenia u kobiety ciężarnej toksoplazmozy jest możliwe (a nawet konieczne) stosowanie leków zmniejszających ryzyko rozwoju zakażenia u dziecka. Przy potwierdzeniu toksoplazmozy u dziecka powinno ono zostać objęte opieką wysoko specjalistycznego ośrodka, który będzie prowadził leczenie.
Typowy cykl leczenia trwa nawet do końca 1 roku życia. Powinno się leczyć każde dziecko z potwierdzoną wrodzoną toksoplazmozą, nawet jeżeli nie ma ono ewidentnych objawów.
Leczenie toksoplazmozy wrodzonej
Kobieta ciężarna powinna unikać kontaktu z kotami i ściśle przestrzegać zasad higieny osobistej. Wskazane jest przeprowadzenie badania w kierunku toksoplazmozy w czasie trwania ciąży.
Piśmiennictwo
Bibliografia:
"Toksoplazmoza i cytomegalia - problemy wieku niemowlęcego" Milewska-Bobula B. [w:] Materiały Sympozjum "Medycyna Praktyczna - Częste problemy w praktyce pediatrycznej", Kraków, 2000.
Kategorie ICD:
Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi.
