Niedokrwistość u dziecka - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie

Objawy i przebieg niedokrwistości u dziecka

U dzieci stężenie hemoglobiny zmienia się wraz z wiekiem i dopiero w wieku powyżej 12-14 lat osiąga wartości typowe dla ludzi dorosłych. Rozpoznanie anemii musi więc być oparte na podziale na różne grupy wiekowe. Według WHO u dzieci w okresie powyżej 1 roku życia niedokrwistość rozpoznaje się gdy stężenie hemoglobiny wynosi: <11 g% w wieku 2-6 lat i <12 g% w wieku 6-14 lat. W wieku powyżej 14 lat norma różnicuje się u kobiet i u mężczyzn, ponieważ dziewczęta, które zaczynają miesiączkować, mają fizjologicznie niższe wartości hemoglobiny niż ich rówieśnicy płci męskiej. Norma dla osób w wieku powyżej 14 lat wynosi >12 g% u dziewcząt i >13 g% u chłopców.

U dzieci w wieku powyżej 1 roku życia najczęstsze objawy anemii to: bladość, zmęczenie, podatność na infekcje, obniżona tolerancja wysiłku fizycznego, uczucie szybkiego bicia i kołatania serca, bóle głowy, apatia lub rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji, trudności w nauce szkolnej, zmiany troficzne skóry i paznokci (suchość i łuszczenie skóry, nadżerki w kącikach ust, przerzedzenie włosów, kruchość i łamliwość paznokci).

Kiedy udać się do lekarza i leczyć niedokrwistość u dziecka

Jeżeli w przypadkowo wykonanym badaniu morfologii stwierdzono wartości hemoglobiny niższe niż dolna granica normy dla danej grupy wiekowej, lub gdy u dziecka występują opisane powyżej objawy, sugerujące możliwość anemii, należy zgłosić się do pediatry. W celu zróżnicowania przyczyny niedokrwistości lekarz oceni wyniki morfologii (w tym bardzo ważne dodatkowe parametry, takie jak MCV, MCH, MCHC i RDW) oraz objawy występujące u dziecka. Często konieczne będzie wykonanie dodatkowych badań, np. stężenia żelaza i jego zdolności wiązania (TIBC), lub inne, w zależności od decyzji lekarza.

Różnicowanie przyczyn anemii jest bardzo szerokie. Najczęstszą przyczyną jest niedobór żelaza, ale możliwy jest również niedobór kwasu foliowego i witamin z grupy B. Niedokrwistość może być też objawem różnych chorób ogólnoustrojowych, takich jak przewlekłe zakażenia, przewlekłe choroby zapalne (stawów, jelit, wątroby, nerek), zespoły złego wchłaniania (np. celiakia, alergie pokarmowe lub pasożyty jelitowe), niedobory żywieniowe, zatrucia, wrodzone wady krwinek czerwonych i wiele innych.

Leczenie niedokrwistości u dziecka

Przy typowej anemii z niedoboru żelaza przede wszystkim należy przestrzegać zalecenia długotrwałego podawania preparatów żelaza i witamin, nawet jeżeli wartości hemoglobiny poprawią się dosyć szybko. Aby wyrównać wszystkie niedobory w magazynach tkankowych preparaty żelaza powinny być podawane przez co najmniej 2-3 miesiące.

Ważne jest stosowanie właściwej diety, to znaczy zwiększenie spożycia czerwonego mięsa, ryb, jarzyn, żółtka jaj oraz soków i owoców zawierających witaminę C. Dużo żelaza zawierają również: natka pietruszki, rośliny strączkowe, rodzynki, morele, orzechy i papryka. Należy ograniczyć spożycie czarnej herbaty, kawy naturalnej, mleka krowiego oraz mąki i kasz.