Nadmierny odczyn po szczepieniu przeciwko krztuścowi
Szczepienie przeciwko krztuścowi jest wykonywane trzykrotnie w 1 roku życia dziecka, a następnie podaje się dawki przypominające w 2 i w 6 roku życia. Jak po każdym szczepieniu mogą wystąpić różnorodne odczyny miejscowe i ogólne.
Aktualnie w Polsce do szczepienia nadal rutynowo stosuje się szczepionkę pełnokomórkową, dającą nieco więcej powikłań od tzw. szczepionki acellularnej.
Odczyn po szczepieniu - Objawy i przebieg
Szczepionka pełnokomórkowa przeciwko krztuścowi, połączona z antygenami tężca i błonicy (szczepionka DTP) jest jedną ze szczepionek dających relatywnie dużą reaktywność immunologiczną, a co za tym idzie stwarzającą ryzyko nasilonych odczynów poszczepiennych. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest też konieczność podania trzech dawek tego samego antygenu w krótkich odstępach czasu. Niestety nie ma aktualnie innej metody uzyskania odporności przeciwko tej bardzo poważnej i grożącej licznymi powikłaniami chorobie, jaką jest krztusiec.
Stanem całkowicie normalnym po szczepieniu DTP jest powstanie miejscowego bolesnego zaczerwienienia i obrzęku, niekiedy nawet z powiększeniem okolicznych węzłów chłonnych. Normalne jest też podwyższenie się ciepłoty ciała nie przekraczające 39 stopni, złe samopoczucie, drażliwość lub senność dziecka. Niekiedy obserwuje się brak apetytu oraz wymioty lub luźniejsze stolce. Objawy te powinny ustąpić w ciągu 2-3 dni.
Nasilonym odczynem poszczepiennym nazywamy wystąpienie w ciągu 72 godzin po szczepieniu objawów takich jak: przewlekły, trwający ponad 3 godziny płacz lub krzyk (zwłaszcza krzyk o wysokich tonach, odmienny od zwykłego płaczu dziecka), zaburzenia świadomości, drgawki lub inne ogniskowe objawy neurologiczne, omdlenie lub epizod zwiotczenia z osłabieniem reaktywności dziecka, gorączka przekraczająca 39 stopni (o ile nie było innej przyczyny mogącej spowodować gorączkę).
Niepożądanym odczynem poszczepiennym jest też wystąpienie uogólnionej reakcji alergicznej w ciągu do 24 godzin po szczepieniu.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć
Wystąpienie jednego z opisanych powyżej niepożądanych, nadmiernych odczynów po szczepieniu DTP wymaga bezwzględnie zawiadomienia lekarza prowadzącego, który musi odnotować zdarzenie w dokumentacji medycznej oraz zgłosić fakt wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego do Terenowej Stacji San-Epid.
W zależności od tego jak wyglądał incydent poszczepienny lekarz zdecyduje, czy przerwać całkowicie szczepienie przeciwko krztuścowi (kontynuując podawanie szczepionek przeciwko tężcowi i błonicy), czy tylko zmienić szczepionkę na acellularną (DTPa). Konsultacji z lekarzem wymaga też utrzymywanie się nasilonych objawów poszczepiennych dłużej niż 2-3 dni.
Odczyn po szczepieniu - Leczenie
Przy nasilonym odczynie gorączkowym lub bólowym zaleca się podawanie paracetamolu (Panadol, Paracetamol, Apap) w dawce jednorazowej 15-20 mg na kilogram masy ciała (można powtarzać maksimum 4x dziennie).
Wskazane jest stosowanie diety lekkostrawnej oraz zadbanie o spożycie przez dziecko odpowiedniej ilości płynów. Nasilone odczyny miejscowe można leczyć okładami z Altacetu lub sody oczyszczonej (1 łyżeczka sody na pół szklanki wody).
Piśmiennictwo
Bibliografia:
"Uodpornienie sztuczne przeciw chorobom zakaźnym u dzieci i młodzieży" Woynarowska B., Szajner-Milart I., Wyd. Czelej, Lublin 1997.
Kategorie ICD:
Kategorie ATC:
Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi.
- Tagi:
- szczepienie na krztusiec
