Dieta u dziecka z nieswoistym zapaleniem jelit (IBD)
Nieswoistymi zapaleniami jelit (z angielskiego: inflammatory bowel disease – IBD) nazywamy przewlekłe choroby zapalne jelit przebiegające zasadniczo jako dwie jednostki chorobowe: wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) i choroba Leśniowskiego-Crohna.
Nieswoiste zapalenie jelit a dieta - Objawy i przebieg
Przebieg tych chorób jest przewlekły. Ich rozpoznanie wymaga przynajmniej jednokrotnego wykonania badania kolonoskopii. Wymagają one przewlekłego (często wieloletniego) leczenia farmakologicznego i dietetycznego.
Kiedy udać się do lekarza i leczyć
Pacjent z rozpoznanym IBD bezwzględnie wymaga regularnych kontroli w specjalistycznym ośrodku gastroenterologii dziecięcej.
Nieswoiste zapalenie jelit a dieta - Leczenie
W warunkach domowych bardzo ważne jest przestrzeganie zaleceń dietetycznych. Dieta dziecka z IBD powinna być: bogatoenergetyczna i bogatobiałkowa, ale jednocześnie ubogoresztkowa (z małą ilością błonnika) i stosunkowo ubogotłuszczowa. Korzystny efekt ma zwykle wzbogacanie diety preparatami żywieniowymi dostarczającymi duże ilości energii i białka (Nutridrink, Nutrison, Protifar, Fantomalt).
Potrawy powinny być gotowane, duszone w wodzie lub pieczone w folii. Wyklucza się potrawy ostre i smażone, a także wędzonki, marynaty i konserwy. Owoce i warzywa – najlepiej wyłącznie w postaci gotowanej i przetartej. Wykluczone są potrawy wzdymające (kapusta, kalafior, czereśnie, śliwki). Posiłki powinny być regularne, 5-6 razy na dobę. Tłuszcz tylko do pieczywa, w niewielkich ilościach do innych potraw, z preferencją olejów roślinnych.
W szczególności zabronione są: pieczywo razowe, żytnie, grube makarony, kasza gryczana i jaglana, sery żółte i topione, tłuste mięsa i wędliny, konserwy mięsne, śmietana z dużą zawartością tłuszczu, większe ilości mleka, smalec, smażone ziemniaki, frytki, warzywa strączkowe, ostre przyprawy (pieprz, musztarda, papryka, chrzan, liść bobkowy, ziele angielskie, ocet), kawa prawdziwa, alkohol, napoje gazowane.
Produktami dozwolonymi są: czerstwe, jasne (pszenne) pieczywo, drobne kasze (grysik, jęczmienna), ryż, płatki owsiane, chude mleko, chude sery twarogowe, chuda wołowina, cielęcina, drób, chude ryby (dorsz, szczupak, flądra, sandacz), chude wędliny (szynka, polędwica drobiowa, parówki cielęce), oleje roślinne, ziemniaki gotowane, rozdrobnione, gotowane warzywa i owoce, herbata, kakao.
Uwagi: część pacjentów z colitis ulcerosa wymaga diety bezmlecznej, bowiem źle się czuje spożywając przetwory mleczne. Dyskutowane jest zalecenie spożywania tłustych ryb- zawierają one duże ilości cennych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, mogących mieć korzystny efekt wspomagający leczenie.
Piśmiennictwo
Bibliografia:
- Schemat diety w nieswoistych zapaleniach jelit- Dział Dietetyki Śląskiego Centrum Pediatrii w Zabrzu
- Socha J. (red.) "Żywienie dzieci zdrowych i chorych", PZWL, Warszawa 1998
Kategorie ICD:
Kategorie ATC:
Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi.
