Zespół pocovidowy u dzieci (PIMS-TS): co to za jednostka i jak się ją leczy?

Spis treści:

1. Przyczyny zespołu pocovidowego u dzieci
2. Objawy zespołu pocovidowego u dzieci
3. Rozpoznawanie zespołu pocovidowego u dzieci
4. Leczenie zespołu pocovidowego u dzieci
5. Rokowania dzieci z zespołem pocovidowym

Dużo uwagi badacze kierują ku przebiegowi COVID-19 u dzieci. Początkowo – ze względu na to, że większość zakażeń koronawirusem przebiegała u dzieci skąpo- lub nawet bezobjawowo – sądzono, że choroba dla najmłodszych pacjentów nie jest szczególnie groźna. Od pewnego jednak czasu obserwowano występowanie u części dzieci niepokojących, a zarazem dość nietypowych dolegliwości. Okazało się, że za ich występowanie odpowiedzialny jest zespół PIMS-TS (skrót od angielskiego paediatric inflammatory multisystem syndrome – temporally associated with SARS-CoV-2), określany czasem również jako dziecięcy zespół pocovidowy.

Przyczyny zespołu pocovidowego u dzieci

Tak naprawdę nie do końca jasne jest to, dlaczego u niektórych dzieci po przechorowaniu COVID-19 dochodzi do wystąpienia zespołu PIMS-TS. Naukowcom udało się dociec, że problem pojawia się u pacjentów, którzy przeszli zakażenie zarówno całkowicie bezobjawowo, jak i u tych, u których pojawiały się jednak jakiegoś rodzaju dolegliwości. Obserwowano również występowanie zespołu pocovidowego w okresie zdrowienia.

Podejrzewa się, że zespół pocovidowy u dzieci pojawiać się może w związku z nadmierną odpowiedzią układu odpornościowego. W takiej sytuacji rozwijać się może ogólnoustrojowy nawet stan zapalny, którego objawami mogą być bardzo poważne dolegliwości.

Objawy zespołu pocovidowego u dzieci

Zazwyczaj choroba rozpoczyna się od wysokiej gorączki, która utrzymuje się przez około trzy doby. Poza tym wśród możliwych, opisywanych dotychczas objawów zespołu pocovidowego u dzieci wymienić można:

• biegunkę,
• wymioty,
• malinowy język,
• wysypkę,
• zaczerwienienie spojówek,
• znaczne osłabienie,
• bóle brzucha o niejasnej przyczynie,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• obrzęk dłoni i stóp,
• niedociśnienie,
• napady drgawkowe,
• zmniejszenie ilości oddawanego moczu lub nawet i bezmocz.

Zespół pocovidowy u dzieci, fot. panthermedia

Rozpoznawanie zespołu pocovidowego u dzieci

Postawienie rozpoznania PIMS-TS zazwyczaj nie jest łatwe – wynika to chociażby z tego, że u większości dzieci COVID-19 przebiega całkowicie bezobjawowo. WHO opracowało jednak wstępne kryteria rozpoznawania zespołu pocovidowego u dzieci. Wśród nich wymienia się:

• występowanie u pacjenta gorączki wraz z przynajmniej częścią wspominanych powyżej dolegliwości,
• stwierdzenie podwyższonych poziomów markerów stanu zapalnego w badaniach laboratoryjnych (takich jak np. CRP czy prokalcytonina),
• stwierdzenie wcześniej u badanego pozytywnego wyniku badania RT-PCR w kierunku wirusa SARS-CoV-2 lub dużego prawdopodobieństwa kontaktu dziecka z osobą zakażoną COVID-19. Przed rozpoznaniem zespołu pocovidowego u dziecka ważne jest wykluczenie innych możliwych przyczyn występujących u niego dolegliwości, przede wszystkim sepsy.

Ogólnie więc zanim zostanie postawiona konkretna diagnoza, konieczne jest wykonanie wielu różnych badań. Mowa tutaj o badaniach laboratoryjnych (oznaczeniach markerów stanu zapalnego, morfologii krwi, kreatyniny, enzymów wątrobowych i innych), badaniach obrazowych (takich jak np. echokardiografia czy USG brzucha). Dokładna diagnostyka jest istotna z wielu różnych powodów – jako przykład można podać doniesienia, według których część dzieci z zespołem pocovidowym, które miały nasilone bóle brzucha, miało wstępnie wysuwane podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego i przez to wykonywane zabiegi chirurgiczne.

Leczenie zespołu pocovidowego u dzieci

Dziecko z podejrzeniem PIMS-TS zdecydowanie powinno trafić do szpitala – w przebiegu schorzenia dochodzić może do zaburzeń czynności serca (przebiegających czasami w postaci niewydolności serca), ale i do zaburzeń czynności nerek czy wątroby. W leczeniu choroby wykorzystuje się wlewy immunoglobulin, czasami również i sterydoterapię.

Rokowania dzieci z zespołem pocovidowym

W tej chwili ciężko jest jednoznacznie powiedzieć, jakie są dokładnie rokowania w przypadku zespołu PIMS-TS u dzieci – pierwszy przypadek tej jednostki opisano w kwietniu w Stanach Zjednoczonych. Prace, których celem jest znalezienie konkretnych przyczyn tego problemu oraz tego, jak najlepiej powinno się go leczyć, wciąż trwają. Już teraz rodzicom można zalecić to, aby zachowywali oni czujność i w razie występowania u ich pociech jakichś niepokojących dolegliwości jak najszybciej poszukiwali oni pomocy. Szczególnie konieczne jest to wtedy, gdy rodzice wiedzą, że ich dziecko przebyło COVID-19 oraz wtedy, gdy wiadome jest, że kontaktowało się ono z osobami mogącymi być zakażonymi koronawirusem SARS-CoV-2.