„Państwa dziecko ma AZS” – słyszą rodzice co piątego dziecka w Polsce. Wtedy też najczęściej dowiadują się o chorobie, która powoli staje się problemem społecznym.
AZS czyli Atopowe Zapalenie Skóry to przewlekła choroba skóry o podłożu alergicznym. Jest objawem atopii, czyli wyrazem patologicznej reakcji immunologicznej. Pojawia się najczęściej ok. drugiego-trzeciego miesiąca życia i choć często po kilku latach ustępuje, zdarza się że trzeba z nią walczyć przez całe dorosłe życie. Do najczęstszych objawów należy suchość skóry, zaczerwienienie w zgięciach łokci, kolan i na twarzy. Chorobie często towarzyszy uporczywy świąd. Gdy trwa bez przerwy, chore dziecko staje się pobudliwe i rozdrażnione. W późniejszym okresie życia z AZS może
rozwinąć się astma atopowa lub alergiczny nieżyt nosa.
Podstawową zasada w dermatologi jest: suche na suche, mokre na mokre. Dlatego na suche zmiany stosuje się emolienty: maści i emulsje (zawierają mało wody a dużo tłuszy). Na saczące się zminany skórne stosuje się preparaty nawilżające np.: hypoalergiczne pianki w aerozolu (bez substancji zapachowych).
W codziennych zabiegach higienicznych osoby z AZS muszą stosować się do kilku podstawowych zasad. Woda do kąpieli nie powinna być zbyt ciepła. Do mycia należy używać łagodnego mydła lub środków myjących przeznaczonych dla alergików. Popularne - szczególnie w pielęgnacji skóry małych dzieci z AZS - są kąpiele w wodzie z dodatkiem krochmalu, siemienia lnianego czy płatków owsianych. Skórę atopową należy po kąpieli dokładnie osuszyć delikatnie przykładając ręcznik do ciała. Na dzień najlepiej stosować kremy, na noc maści (te ostatnie zwykle są bardziej tłuste i używane w dzień mogą powodować dyskomfort u chorego).
Do zaostrzenia choroby prowadzić może nadmierna potliwość (mówi się o uczuleniu na własny pot), dlatego latem zalecane są częste i krótkie kąpiele po których również skórę należy nawilżać i natłuścić.
Leki przeciwhistaminowe i maści sterydowe
Chorzy na AZS cierpią na nieustanne, uporczywe swędzenie skóry. Jej ciągłe rozdrapywanie prowadzi do infekcji które mogą wywołać wtórne zakażenia bakteryjne. W tym wypadku sama pielęgnacja skóry już nie pomoże i konieczne jest stosowanie antybiotyków w kremie (czasem w połączeniu ze steroidami), a w cięższych przypadkach - w tabletkach. W razie wystąpienia infekcji grzybiczej podaje się leki (maści) przeciwgrzybicze. Natomiast w leczeniu uczucia świądu chory przyjmuje leki przeciwhistaminowe.
W przypadku ostrych zmian skórnych konieczne może być miejscowe podanie sterydów. Kremy i maści redukują ogniska zapalne, zmniejszają zaczerwienienie i obrzęk, łagodzą swędzenie i ułatwiają gojenie. Są niezwykle skuteczne ale stosując je, należy zachować ostrożność i przestrzegać zaleconego czasu leczenia. Preparaty niszczą kolagen, składnik białkowy skóry właściwej. Wskutek ich nadużywania skóra przedwcześnie się starzeje, tworzą się zmarszczki i rozstępy.
Czego unikać
1. Tkanin syntetycznych i wełnianych. Najlepsza jest bawełna.
2. Detergentów, mydła, chemikaliów.
3. Owoców cytrusowych, pomidorów.
4. Dymu papierosowego.
5. Kotów i psów. Wszystkie zwierzęta futerkowe wywołują reakcje alergiczne u dzieci z AZS.
6. Roztoczy kurzu domowego znajdujących się w materacach, dywanach i innych miejscach.
7. Stresu. Silne emocje pobudzają objawy choroby.
Przebieg AZS
Faza niemowlęca – od 3 miesiąca do 2 roku życia
- grudki wysiękowe obficie sączące i zmiany rumieniowe na policzkach, skórze owłosionej głowy i powierzchniach wyprostnych kończyn.
Faza dziecięca - do 12 lat
- grudki i wybitna suchość skóry, linijne przeczosy pokryte strupami i wyraźnie zaznaczone pogrubienie skóry. Predylekcja do zajmowania powierzchni zgięciowych dużych stawów.
Faza młodzieńcza i osób dorosłych
- Obraz kliniczny to zgrubienie skóry i stan zapalny z dużym świądem. Zgięcia dużych stawów , grzbiety rąk, twarz, górna część klatki piersiowej. Przesilenie świądu występuje w nocy, powoduje bezsenność, wyczerpanie i rozdrażnienie.
Systematyczne nawilżanie i natłuszczanie
