Forum: Zostałam mamą

BOLI UCHO czyli co trzeba wiedzieć o ostrym zapaleniu ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego to jedna z tych chorób, które najczęściej dotykają małe dzieci. Jak je leczyć i co zrobić, by nie doszło do groźnych powikłań?


Ostre zapalenie ucha środkowego występuje u 50–85 proc. dzieci do 3. roku życia. Im starsze dziecko, tym ryzyko zachorowania maleje – już u siedmiolatków choroba nie występuje tak często. Łatwo ją przewidzieć, gdyż aż 90 proc. przypadków poprzedza infekcja górnych dróg oddechowych.

Ostre zapalenie ucha środkowego wywołują nie tylko bakterie

Zapalenie ucha środkowego wywołują najczęściej te same bakterie, które odpowiadają za zapalenie krtani czy gardła (Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae). Ale nie tylko bakterie bywają przyczyną choroby. Jej rozwojowi sprzyjać mogą też niedojrzałość układu odpornościowego, nieprawidłowa budowa podniebienia, alergia, przerost migdałków, za szeroka trąbka słuchowa, refluks żołądkowo-przełykowy. Czynniki ryzyka to również wiek poniżej 2 lat, uczęszczanie do żłobka albo przedszkola, zbyt długie używanie smoczka, krótki poniżej 3 miesięcy – okres karmienia piersią, palenie papierosów przez rodziców i predyspozycje genetyczne. Szczyt zachorowań przypada na okres zimowy.

Ostre zapalenie ucha środkowego – bolesne sygnały

Zdecydowana większość dzieci daje znać o chorobie rozpaczliwym płaczem. Powoduje go wysięk w uchu środkowym. Płyn, który gromadzi się w uchu, nie ma gdzie odpłynąć i uciska bębenek. Ale ostre zapalenie ucha środkowego nie zawsze zaczyna się tak samo. Wiele zależy bowiem od wieku dziecka. U maluchów do 2. roku życia w parze z płaczem (ostrym, piskliwym zawodzeniem) idą zwykle: gorączka, niepokój, zaburzenia snu, niechęć do ssania, może również pojawić się biegunka i wymioty. Starsze dzieci z kolei nie zawsze mają gorączkę – na początku choroby skarżą się zwykle na pulsujący ból ucha, który nasila się w pozycji leżącej, nocą. Dziecko gorzej słyszy, narzeka na szumy uszne. Niekiedy ciśnienie płynu jest tak duże, że błona bębenkowa pęka. Wydzielina wydostaje się na zewnątrz i ból wówczas ustępuje. Są też dzieci, u których choroba nie daje wcześniej żadnych dolegliwości i można ją rozpoznać dopiero, kiedy pojawia się wyciek z ucha. Ale jeżeli dziecko wcześniej nie skarżyło się na ból, łatwo go pomylić z naturalnym wyciekiem woskowiny i zlekceważyć.

Zapalenie ucha wyleczy antybiotyk

Chorobę może rozpoznać tylko lekarz, badając ucho specjalnym przyrządem. On również dobiera odpowiednią kurację. Są dwa sposoby leczenia. Natychmiastowe zastosowanie antybiotyku w ostrym zapaleniu ucha środkowego jest zalecane u dzieci poniżej 6. miesiąca życia, z wysoką gorączką i wymiotami, a także u maluchów poniżej 2. roku życia z obustronnym zapaleniem ucha środkowego i u chorych z wyciekiem z ucha. W pozostałych przypadkach niepowikłanego ostrego zapalenia ucha środkowego zalecane jest stosowanie „zasady czujnego wyczekiwania” bez antybiotyku.

Zapalenie ucha – potrzebny laryngolog

Ostre zapalenie ucha środkowego zwykle jest leczone przez pediatrę lub lekarza rodzinnego, ale jeśli stan dziecka nie poprawia się po 72 godzinach od wystąpienia pierwszych objawów albo istnieje ryzyko powikłań, wskazana jest konsultacja laryngologiczna. W 10–14 dni po zakończeniu leczenia dziecko powinien ponownie zbadać laryngolog, konieczne jest bowiem badanie słuchu, które pozwoli ocenić, czy maluch dobrze słyszy.


Niebezpieczne przewlekłe zapalenie ucha

Może być skutkiem nieleczonego ostrego zapalenia ucha środkowego. Rozwija się, gdy w błonie bębenkowej pozostał otwór, przez który do ucha wnikają bakterie na nowo wywołujące stan zapalny. By nie doszło do utraty słuchu, konieczny jest antybiotyk.
Przewlekłe zapalenie może przekształcić się w zapalenie perlakowe. W uchu tworzy się narośl przypominająca perłę, która stopniowo niszczy nerwy, błędnik i kosteczki słuchowe. Można ją usunąć operacyjnie. Charakterystyczny dla tej dolegliwości jest cuchnący wyciek z ucha. Każde dziecko z takim wyciekiem musi być zbadane przez laryngologa.

Powikłania zapalenia mogą być bardzo groźne

Stosowanie antybiotyków znacznie ograniczyło liczbę powikłań. Ale i tak są one groźne. Najczęstszym jest niedosłuch wywołany przez płyn zalegający w jamie bębenkowej. Spotykane są również powikłania wewnątrzskroniowe: zapalenie wyrostka sutkowatego, niedowład lub porażenie obwodowe nerwu twarzowego, zapalenie ucha wewnętrznego. Najrzadsze są powikłania wewnątrzczaszkowe, np. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu lub móżdżku, zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej.

Dobór leków

W początkowej fazie zapalenia ucha środkowego, gdy dominuje infekcja wirusowa, podaje się leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i obkurczające błonę śluzową trąbki słuchowej. Jeżeli leki są dobrze dobrane, po 48-72 godzinach dolegliwości mijają. Może się zdarzyć, że mimo brania antybiotyków, w uchu pojawi się płyn. Wtedy trzeba ponownie iść do lekarza. On zdecyduje, czy konieczne będzie wykonanie paracentezy - zabiegu, który polega na nacięciu błony bębenkowej, aby uwolnić płyn. Czasem trzeba podać inny, zwykle silniejszy antybiotyk.

Powszechne stosowanie antybiotyków do leczenia ozuś znacznie ograniczyło liczbę powikłań. Te, które się dziś rozwijają, mają łagodniejszy charakter. Obecnie po ostrym zapaleniu ucha środkowego rzadko spotyka się tzw. powikłania wewnątrzczaszkowe, czyli zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropień mózgu lub móżdżku czy zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej. Częściej spotykane są tzw. powikłania wewnątrzskroniowe, tj. niedowład lub porażenie nerwu twarzowego oraz zapalenia ucha wewnętrznego. Najczęstszym i najgroźniejszym powikłaniem jest niedosłuch przewodzeniowy, spowodowany zaleganiem płynu w jamie bębenkowej.

Konieczna kontrola

10-14 dni po zakończeniu leczenia ostrego zapalenia ucha środkowego dziecko powinien ponownie zbadać laryngolog. Zwykle oprócz normalnego badania słuchu, przeprowadza również tzw. badanie słuchu orientacyjne. Pozwala ono sprawdzić, czy dziecko dobrze słyszy wszystkie rodzaje dźwięków. Wynik prawidłowy jest dowodem, że zapalenie ucha nie uszkodziło słuchu. W razie wątpliwości wykonuje się badanie audiometryczne, czyli pomiar słyszanej skali dźwięków za pomocą specjalnej aparatury.

Problemy ze SŁUCHEM u dzieci


Lekarze biją na alarm. Coraz więcej dzieci ma problemy ze słuchem. Jeżeli tak dalej pójdzie, nasze pociechy w wieku dorosłym będą miały słuch staruszka. Aby do tego nie dopuścić, zacznij działać.


Noworodki urodzone w szpitalach państwowych w pierwszej dobie życia są poddawane przesiewowemu badaniu słuchu. Można wtedy wykryć niedosłuch, zbadać rodzaj wady, podjąć leczenie. Ale kłopoty ze słuchem nie dotyczą tylko dzieci z wadami wrodzonymi. Tych jest na szczęście niewiele. Większość pojawia się później. Wynikają głównie ze stylu życia całej rodziny, są także następstwem chorób i urazów.


Nieleczone zapalenie ucha może powodować niedosłuch

U małego dziecka nos, gardło i ucho środkowe znajdują się tuż obok siebie. Dlatego nawet zwykły katar czy przerost trzeciego migdałka mogą zapoczątkować infekcję uszu. Najgorsze jest to, że ucho, w którym rozwija się stan zapalny, nie zawsze boli. Jeżeli malec ma gorączkę, skarży się na silny ból czy szum w uchu – to pół biedy. Idziesz z dzieckiem do lekarza, szybko zaczynasz leczenie i choroba znika bez śladu. Czasem jednak wysiękowe zapalenie ucha rozwija się bez typowych objawów. Dziecko źle śpi, jest niespokojne, ma zaburzony rozwój mowy. Takich sygnałów rodzice zwykle nie wiążą z zapaleniem ucha. Niepokój budzi dopiero fakt, gdy na skutek zalegającej w uchu wydzieliny śluzowej dziecko zaczyna gorzej słyszeć. Wtedy leczenie farmakologiczne zwykle już nie pomaga. Laryngolog musi naciąć błonę bębenkową i usunąć wydzielinę. Trzeba też założyć dreny – pomogą wyrównać ciśnienie po obu stronach błony i usunąć resztki wydzieliny. Do uszkodzenia słuchu może również dojść w wyniku powikłań chorób zakaźnych, np. świnki.

Rodzice muszą zachować czujność

Obserwuj wnikliwie swoje dzieci. Gdy zauważysz coś niepokojącego, poprośmy pediatrę, żeby zbadał mu słuch. Dopilnuj, by zawsze zrobił to podczas wizyty kontrolnej po infekcji górnych dróg oddechowych albo chorobie zakaźnej. Wielu lekarzy ma w gabinecie przenośny aparat do przesiewowego badania słuchu. Jeżeli sam nie będzie mógł przeprowadzić takiego badania, skieruje dziecko do laryngologa.
Rodzice często nie chcą przyznać się, że dostrzegają u dziecka jakieś nieprawidłowości. Czekają do 3 lat, aż chłopiec się „rozgada”, bo chłopcy, rzekomo, zaczynają później mówić. Tymczasem wierząc w takie mity, można zlekceważyć zaburzenia w rozwoju mowy wynikające z problemów ze słuchem. Bagatelizując to, że dziecko nas nie słucha, tłumacząc sobie, że jest rozpuszczone albo po prostu niegrzeczne. Nie reagujemy też, gdy głośno mówi, bo „wszystkie dzieci krzyczą”, lub coraz głośniej nastawia telewizor. Tymczasem każde z tych zachowań może być sygnałem, że dziecko słyszy gorzej.

Stany zapalne ucha mogą uszkodzić słuch

Maluchy często wkładają do ucha koraliki, guziki, fasolki. Tkwiąc w przewodzie słuchowym, mogą nie dawać żadnych objawów. Podrażniają jednak błonę śluzową, wywołując stan zapalny ucha, który z czasem prowadzi nawet do trwałego uszkodzenia słuchu. Z pozoru niewinne uderzenie w głowę też może skończyć się urazem ucha środkowego lub nieodwracalnymi zmianami w uchu wewnętrznym. Często na początku takie urazy nie dają niepokojących objawów. Dopiero po pewnym czasie dziecko skarży się na ból ucha albo gorzej słyszy. Gdy w uchu pojawi się krew lub inny płyn, trzeba natychmiast iść do lekarza. Jeśli w porę nie zacznie się leczenia, w przewodzie słuchowym może utworzyć się skrzep. A to prowadzi do zapalenia ucha oraz pogorszenia słuchu. Aby zapobiec urazom głowy, dziecko powinno jeździć na rowerze, nartach, rolkach w kasku.

Hałas może powodować uszkodzenia słuchu

Już w brzuchu mamy maluch odbiera odgłosy, które wpływają na kształtowanie się ucha wewnętrznego. Dlatego tak ważne jest, żeby dziecko w tym okresie słuchało muzyki relaksacyjnej, spokojnego popu czy klasycznej. Jeżeli natomiast rodzice słuchają głośnego rocka, mogą dziecku zaszkodzić. Dla uszu noworodka prawdziwą torturą jest głośno nastawiony telewizor albo podniesione głosy rodziców. Wtedy kształtujący się zmysł słuchu ogranicza pole słyszalności, by obronić mózg przed nadmiernym pobudzeniem. W konsekwencji dziecko gorzej słyszy. Dla uszu niemowlęcia najlepsze są dźwięki spokojne, niezbyt głośne. Dlatego zamiast kupować głośną zabawkę, lepiej zaśpiewać kołysankę, włączyć cichą pozytywkę, delikatnie potrząsnąć grzechotką. Dziecko narażone jest na krzyki w przedszkolu, w szkole, od najmłodszych lat godzinami słucha głośnej muzyki przez słuchawki (szczególnie szkodliwe są te, które wkłada się do ucha). Często dochodzi do przewlekłego urazu akustycznego, który jest wynikiem długotrwałego przebywania w hałasie. Na skutek tego zostają podrażnione lub uszkodzone komórki odpowiedzialne za słyszenie. Na początku mogą się one regenerować, ale gdy urazy powtarzają się z czasem ulegają trwałemu uszkodzeniu i powoli maluch traci słuch. Już dzieci w wieku szkolnym mają szumy w uszach, które mogą świadczyć o uszkodzeniu słuchu. Stąd konieczna jest konsultacja lekarza.

Badanie nie boli

Badania słuchu są bezbolesne i całkiem bezpieczne. Polegają na komputerowej analizie reakcji narządu słuchu na określony poziom dźwięku i pokazują, jak duża jest utrata słuchu. U malutkich dzieci często robi się je podczas snu. Chodzi o to, żeby pomiary były wykonane w bezruchu. Kiedy maluch skończy 6 miesięcy i właściwie się rozwija, można ocenić jego słuch, obserwując, jak reaguje na różne dźwięki.

Genetyczne wady słuchu

Dziedziczne wady słuchu mogą ujawnić się w różnym wieku. Nagle dziecko bez wyraźniej przyczyny zaczyna gorzej słyszeć. Jeżeli lekarz nie stwierdzi wady w budowie narządu słuchu, trzeba zrobić badanie genetyczne. Znalezienie genu odpowiedzialnego za wadę słuchu świadczy o tym, że powodem pogorszenia słuchu jest uszkodzenie komórek zmysłowych. Nie pomogą leki ani operacja. W takiej sytuacji lekarz może zalecić odpowiedni aparat słuchowy albo wszczepienie implantu.

Kiedy potrzebna konsultacja

Następujące objawy powinny skłonić cię do wizyty u laryngologa:

*** Malec często łapie infekcje górnych dróg oddechowych, przeszedł kilka infekcji ucha, ma alergię wziewną.
*** Ma opóźniony rozwój mowy, dysleksję, problemy z koncentracją lub mówi głośno.
*** Nie reaguje, gdy mówisz do niego normalnym głosem, podchodzi blisko do telewizora.
*** Przynosi gorsze stopnie, nauczyciele skarżą się, że nie uważa na lekcjach, nie wie, co jest zadane, nie słucha poleceń.
*** Słucha jednym uchem – nadstawia głowę zawsze z jednej strony, skąd dochodzi głos.
*** Skarży się na brzęczenie, dzwonienie, świst, gwizd w uszach.

Katar przyczyną kłopotów ze słuchem

Jak wyliczyli specjaliści, u ok. 70 proc. dzieci z przebadanej grupy upośledzenie słuchu jest następstwem przebytych infekcji, głównie górnych dróg oddechowych. Nawet podczas banalnego kataru wysięk i obrzęk pojawiają się nie tylko w nosie, ale też w gardle i uchu środkowym. Źle leczone albo wręcz „przechodzone” infekcje kataralne sprawiają, że w przestrzeniach ucha środkowego gromadzi się płyn i powstają zrosty, przez co dziecko gorzej słyszy. Jedną z najczęstszych przyczyn niedosłuchu jest przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego. Podczas choroby w jamie bębenkowej, w której normalnie znajduje się powietrze, gromadzi się płyn utrudniający przewodzenie dźwięków. Nieleczone schorzenie może prowadzić do trwałych zmian. Niedosłuch może być też wywołany przerostem trzeciego migdałka. Jego rozrost zwęża drogi oddechowe i zatyka ujścia trąbek słuchowych, powodując problemy ze słyszeniem. Powikłania w postaci kłopotów ze słuchem zdarzają się również po wielu infekcjach pozornie niezwiązanych z uszami – anginie, śwince, odrze czy zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Dziecko może także zacząć gorzej słyszeć na skutek niewłaściwej pielęgnacji uszu – odkładająca się w kanale usznym woskowina jest za pomocą patyczków wpychana głębiej i blokuje przewody słuchowe.

Co robić, w przypadku podejrzenia niedosłuchu u dziecka?

Jeśli podejrzewasz, że dziecko gorzej słyszy, konieczna jest wizyta u audiologa albo otolaryngologa, który przeprowadzi badania audiometryczne (ze skierowaniem od pediatry). Jeśli stwierdzi niedosłuch, zastosuje terapię. Gdy przyczyną niedosłuchu jest czop woskowinowy, lekarz usunie go specjalnym przyrządem lub zaleci, by wpuścić dziecku do ucha kilka kropli preparatu, który rozpuści wydzielinę. Jeśli w uchu gromadzi się płyn, konieczne będzie jego usunięcie podczas zabiegu chirurgicznego. Są jednak przypadki, kiedy słuch ulega trwałemu uszkodzeniu. Wówczas potrzebne jest wszczepienie implantu bądź dobranie aparatu słuchowego.

Jaki aparat słuchowy?

Typ aparatu słuchowego dobiera protetyk, biorąc pod uwagę m.in. wiek dziecka i stopień niedosłuchu. Aparat słuchowy musi być dostosowany do wielkości ucha, a także... częstotliwości zapadania na infekcje. Maluchom zalecane są modele umieszczane za uchem. Można je stosować przez dłuższy czas, bo na ich funkcjonalność nie ma wpływu to, że wraz ze wzrostem dziecka powiększa się jego kanał słuchowy. Z czasem jednak ta część obudowy, którą aparat zaczepia o ucho (tzw. rożek), powinna być wymieniona na większą. Starsze dzieci mogą nosić aparaty wewnątrzkanałowe (wewnątrzuszne). Przed zakupem upewnij się, że aparat ma blokadę szufladki baterii, chroniącą przed jej przypadkowym otwarciem, i osłonkę pokrętła głośności. Poziom głośności aparatu, właściwy dla dziecka, powinien dopasować protetyk, a taka osłonka zapobiegnie przypadkowej zmianie ustawień.

moja córka 2latka miała często infekcje górnych dróg oddechowych i zapalenia ucha teraz już wiem, ale za póżno że przyczyna to- alergiia, na roztocza psa i kota i białko jajka kurzego. teraz ma astmę oskrzelową i niedosluch lewego ucha koniecznie !!!!!!!!!!!! wymagajcie od lekarza aby szukał co jest przyczyną nawrotu choroby a nie tylko leczenia!!!!!!!!!!!!!!! byłam u3 laryngologow i olewali sprawę

dziś moja 4 letnia córka dostała zapalenia ucha środkowego, skończyło się wizytą u laryngologa i bolesnym przebijaniem ucha, dodam tylko ze ma katar który może być przyczyną tego zapalenia.
zaniepokoiło mnie to co moje dziecko powiedziało u lekarza, że inne dzieci nakrzyczały jej do ucha.
Czy jest możliwe żeby przez takie krzyki moje dziecko zachorowało?
Proszę o odpowiedź bo chce iść z pretensjami do przedszkola a nie chce wyjść na idiotę.

Nie wiem czy przez takie krzyki mogło zachorować, wydaje mi się że to raczej długotrwałe nasilenie hałasu ma wpływ na uszkodzenie słuchu, tak przynajmniej wynikałoby z tego opisu: www.geers.pl/kontrola-sluchu/niedosluch-i-jego-przyczyny, że nie jednorazowy przypadek ma na to wpływ ale kto go wie, przecież w przedszkolu na pewno jest głośno i dziecko i tak jest narażone na nasilony hałas.

Jesteśmy świeżo po zapaleniu ucha. Córeczka bardzo cierpiała, ale na szczęście ibufen, który dostawała okazał się bardzo skuteczny, bo łagodził ból i też działał przeciwzapalnie, więc choroba szybko odpuściła.

Zapalenie ucha może być bardzo, bardzo niebezpieczne. U synka moich znajomych lekarze podejrzewają, że asperger uaktywnił się właśnie z powodu częstych zapaleń ucha. Mnie też lekarz powiedział, że trzeba jak najszybciej reagować i podawać leki przeciwzapalne. I tutaj rzeczywiście sprawdza się ibufen, bo działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo.

Zapraszam na stronę www.szczepimy.com.pl
Zapalenie ucha często jest wywoływane przez pneumokoki. Na stronie znajdują się informacje o chorobach wywoływanych przez pneumokoki oraz informacje, jak zaszczepić swoje dziecko.