Zmiany w układzie krążenia po urodzeniu dziecka
U dziecka wymiana gazowa następuje w łożysku - przepływ krwi przez płuca jest mały. Większość krwi nie przepływa przez płuca, lecz przez przewód tętniczy do aorty i łożyska.
Przed porodem przepływ przez płuca wynosi około 8-10% rzutu serca. Bezpośrednio po urodzeniu w układzie krążenia zachodzą ogromne zmiany. Oddychanie powoduje rozprężenie płuc, zwiększenie ciśnienia parcjalnego tlenu i obniżenie ciśnienia dwutlenku węgla w krwi tętniczej. Następuje obniżenie oporu naczyniowego płuc oraz wzrost przepływu płucnego.
Podczas pierwszej doby po urodzeniu średnie ciśnienie w tętnicy płucnej wynosi około połowy ciśnienia systemowego. Obniżanie się oporu płucnego i ciśnienia w tętnicy płucnej trwa od 2 do 6 tygodni. W ciągu 10-15 godzin po urodzeniu następuje zamknięcie przewodu tętniczego. W tym okresie możliwe jest ponowne jego otwarcie. Później następuje jego anatomiczne zamknięcie. Wytworzenie się więzadła tętniczego następuje w ciągu 2 miesięcy życia.
Podczas życia płodowego otwór owalny umożliwia przepływ krwi z żyły głównej dolnej do lewego przedsionka. Obniżenie ciśnienia powoduje, że zastawka otworu owalnego zbliża się do leworzedsionkowej powierzchni przegrody międzyprzedsionkowej. Podwyższenie ciśnienia w lewym przedsionku ma zasadniczy wpływ na zamknięcie się otworu owalnego. Utrzymywanie się przecieku lewo-prawego przez przewód tętniczy może spowodować powiększenie się lewego przedsionka i rozciągnięcie przegrody międzyprzedsionkowej, w konsekwencji czego zastawka nie obejmie całego otworu owalnego.
fot. ojoimages
Na tym poziomie występuje wtedy przeciek lewo-prawy. Przetrwałe nadciśnienie płucne charakteryzuje się brakiem spadku ciśnienia i oporu w łożysku tętniczym oraz utrzymującym się prawo-lewym przeciekiem odtlenowanej krwi przez przewód tętniczy i otwór owalny. Częstość występowania to 1:1400 żywych urodzeń. Przepływ krwi przez płuca jest mniejszy niż u zdrowych noworodków. Występuje sinica, spowodowana niskim wysyceniem krwi tlenem.
Opór naczyń płucnych może zwiększać sinicę i niewydolność serca. Dodatkowo rozwijająca się kwasica metaboliczna nasila skurcz tętniczek płucnych. Wyróżniamy przetrwałe ciśnienie płucne pierwotne lub wtórne. Wtórne może być spowodowane przez skurcz tętniczej płucnych, przerost ich mięśniówki, zmniejszenie powierzchni płucnego łożyska naczyniowego lub nadkrzepliwość.
