Artykuł omawia znaczenie fluoru dla rozwoju zdrowych zębów oraz podstawowe zasady higieny jamy ustnej i profilaktyki próchnicy u dzieci.
Rozwój zębów u dziecka zaczyna się już w 4 tygodniu życia łonowego. Do mineralizacji zawiązków zębów dochodzi w 4 miesiącu życia płodowego, a proces ten trwa do końca 1 roku życia dziecka. W związku z tym dla prawidłowego rozwoju zębów niezwykle ważny jest okres życia wewnątrzłonowego i stan zdrowia dziecka w 1 roku życia. Ząbki mleczne pojawiają się zazwyczaj około 6 miesiąca życia, aczkolwiek nie jest patologią wyrzynanie się pierwszych zębów dopiero w 10 miesiącu życia. Jako pierwsze wyrzynają się siekacze górne, następnie dolne, trzonowce bliższe, kły i na końcu trzonowce dalsze.
Zazwyczaj po ukończeniu 2 roku życia (przeciętnie pomiędzy 20-30 miesiącem życia) dziecko posiada wszystkie 20 zębów mlecznych. Pomiędzy 4 a 6 rokiem życia następuje stopniowa resorpcja korzeni zębowych, która umożliwia proces wyrzynania się następnie zębów stałych. Zawiązki zębów stałych pojawiają się już pomiędzy 24 a 30 tygodniem życia płodowego. Pierwsze zęby stałe pojawiają się około 6 roku życia. W tym przypadku kolejność jest inna: najpierw zęby szóste - przedtrzonowce, następnie siekacze i pozostałe zęby. Proces ten trwa zazwyczaj do 14 roku życia. Jedynie zęby mądrości (ósme) wyrzynają się około 18-25 roku życia. Czas wyrzynania poszczególnych zębów umożliwia określenie tzw. wieku zębowego.
Do czynników, które mogą mieć wpływ na rozwój zębów w zakresie zarówno ilości jak i jakości zaliczamy:
- czynniki środowiskowe
- czynniki genetyczne
- patologię przebiegu ciąży
- nieprawidłową dietę w czasie ciąży
- uraz okołoporodowy
- choroby przebyte przez dziecko
- stosowanie niektórych leków
- niewłaściwe odżywianie dziecka
- brak nawyków higienicznych
- zagrożenia środowiskowe
PRÓCHNICA ZĘBÓW MLECZNYCH I STAŁYCH
Próchnica to choroba zmineralizowanych cząstek zęba, spowodowana działaniem na powierzchnię zęba kwasów wytwarzanych przez bakterie obecne w płytce nazębnej. Istotnym elementem tego procesu jest zaburzenie równowagi pomiędzy mineralizacją – czyli uwapnieniem zęba, a jego demineralizacją – czyli utratą struktur zęba. Do czynników, które biorą udział w tym procesie zaliczamy:
- bakterie obecne w płytce nazębnej: Streptococcus mutans, Lactobacillus acidophilus
- węglowodany, czyli cukry zawarte w pokarmie,
- podatność tkanek zęba na odwapnienie związana z niedostateczną mineralizacją,
- skład śliny, jej ilość i zdolność odkwaszania zawartości jamy ustnej,
- czas oddziaływania wymienionych czynników na tkankę zęba, im dłuższy tym większe uszkodzenie.
