Okres menopauzalny a zespół policystycznych jajników

Jedną z najczęstszych endokrynologicznych zaburzeń kobiet jest zespół policystycznych jajników. Ocenia się, że dotyczy 5-7% kobiet w wieku rozrodczym. Ma on podłoże heterogenne. Znaczenie mają tu czynniki genetyczne, hormonalne oaz środowiskowe. W zespole policystycznych jajników brak jest jednego dominującego objawu.

Najczęstsze dolegliwości zgłaszane przez kobiety to:

• zaburzenia miesiączkowania;
• hipertrichosis, czyli wzmożone owłosienie w miejscach typowych dla płci;
• hirsutyzm, czyli wzmożone owłosienie o topografii męskiej;
• łojotok;
• trądzik;
• wypadanie włosów;
• w skrajnych przypadkach wirylizacja czyli zmiana barwy głosu.

Przyjmuje się następujące kryteria diagnostyczne:

• hiperandrogenizm z lub bez zmian skórnych;
• nieregularne cykle miesiączkowe (brak lub rzadkie występowanie owulacji);
• brak innych zaburzeń wydzielania androgenów;
• obraz policystycznych jajników w badaniu ultrasonograficznym.

fot. ojoimages

W 2003r. w Rotterdamie kryteria diagnostyczne rozszerzono o:

• brak lub rzadkie występowanie owulacji;
• kliniczne i/lub biochemiczne objawy hiperandrogenizacji;
• obecność policystycznych jajników przy wykluczeniu innej etiologii.

Częstość występowania PCOS w populacji kobiet po menopauzie ocenia się na około 6,6%. U kobiet w okresie meno i pomenopauzalnym utrzymuje się hiperandrogenizm.Pierwsze zaburzenia w tym okresie to typowe zmiany metaboliczne.

U 50-60 % kobiet występuje otyłość, która wpływa na zwiększone ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych, chorób wieńcowych. Kobiety narażone są również na nadciśnienie tętnicze oraz insulinoodporność. Pacjentki z PSCO narażone są znaczniej nież kobiety zdrowe na rozwój zaburzeń psychicznych tj. depresja, stany lękowe.

Stwierdza się również często u takich kobiet zaburzenia profilu lipidowego szczególnie sprzyjający miażdżycy- czynnikiem wpływającym jest tu najprawdopodobniej insulinoodporność. Uważa się również, że u kobiet z PCOS może istnieć zwiększone ryzyko wystąpienia raka endometrium.

Zaleca się zatem systematyczne wykonywanie badań ultrasonograficznych oceniających błonę śluzową macicy, ewentualne wykonywanie biopsji endometrium i badań histopatologicnych w celu wykrycia zmian nowotworowych. Kobiety mające problem z utrzymaniem wagi zaleca się dietę oraz ćwiczenia fizyczne. Zwiększenie w jadłospisie błonnika oraz tłuszczów wielonienasyconych.

Zespół policystycznych jajników niesie ze sobą szereg groźnych konsekwencji dla życia i zdrowia kobiet w wieku menopauzalnym. Należy tu zadbać o odpowiednią obserwację swojego ciała i profilaktykę.