Okres menopauzalny a zespół policystycznych jajników

Okres menopauzalny przebiega u każdej kobiety inaczej. Znaczący wpływ ma stan zdrowia oraz rozwój wielu chorób przewlekłych w tym nowotworowych.
Jedną z najczęstszych endokrynologicznych zaburzeń kobiet jest zespół policystycznych jajników. Ocenia się, że dotyczy 5-7% kobiet w wieku rozrodczym. Ma on podłoże heterogenne. Znaczenie mają tu czynniki genetyczne, hormonalne oaz środowiskowe. W zespole policystycznych jajników brak jest jednego dominującego objawu.
Najczęstsze dolegliwości zgłaszane przez kobiety to:
- zaburzenia miesiączkowania;
- hipertrichosis, czyli wzmożone owłosienie w miejscach typowych dla płci;
- hirsutyzm, czyli wzmożone owłosienie o topografii męskiej;
- łojotok;
- trądzik;
- wypadanie włosów;
- w skrajnych przypadkach wirylizacja czyli zmiana barwy głosu.
Przyjmuje się następujące kryteria diagnostyczne:
- hiperandrogenizm z lub bez zmian skórnych;
- nieregularne cykle miesiączkowe (brak lub rzadkie występowanie owulacji);
- brak innych zaburzeń wydzielania androgenów;
- obraz policystycznych jajników w badaniu ultrasonograficznym.
fot. ojoimages
W 2003r. w Rotterdamie kryteria diagnostyczne rozszerzono o:
- brak lub rzadkie występowanie owulacji;
- kliniczne i/lub biochemiczne objawy hiperandrogenizacji;
- obecność policystycznych jajników przy wykluczeniu innej etiologii.
Częstość występowania PCOS w populacji kobiet po menopauzie ocenia się na około 6,6%. U kobiet w okresie meno i pomenopauzalnym utrzymuje się hiperandrogenizm.Pierwsze zaburzenia w tym okresie to typowe zmiany metaboliczne.
U 50-60 % kobiet występuje otyłość, która wpływa na zwiększone ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych, chorób wieńcowych. Kobiety narażone są również na nadciśnienie tętnicze oraz insulinoodporność. Pacjentki z PSCO narażone są znaczniej nież kobiety zdrowe na rozwój zaburzeń psychicznych tj. depresja, stany lękowe.
Stwierdza się również często u takich kobiet zaburzenia profilu lipidowego szczególnie sprzyjający miażdżycy- czynnikiem wpływającym jest tu najprawdopodobniej insulinoodporność. Uważa się również, że u kobiet z PCOS może istnieć zwiększone ryzyko wystąpienia raka endometrium.
Zaleca się zatem systematyczne wykonywanie badań ultrasonograficznych oceniających błonę śluzową macicy, ewentualne wykonywanie biopsji endometrium i badań histopatologicnych w celu wykrycia zmian nowotworowych. Kobiety mające problem z utrzymaniem wagi zaleca się dietę oraz ćwiczenia fizyczne. Zwiększenie w jadłospisie błonnika oraz tłuszczów wielonienasyconych.
Zespół policystycznych jajników niesie ze sobą szereg groźnych konsekwencji dla życia i zdrowia kobiet w wieku menopauzalnym. Należy tu zadbać o odpowiednią obserwację swojego ciała i profilaktykę.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- 1.P. Szkodziak, P. Czuczwar, S. Woźniak, E. Woźniakowska, T. Paszkowski: Zagrożenia zdrowotne w okresie menopauzy u pacjentek z zespołem policystycznych jajników; Przegląd Menopauzalny 2013; 1; 57-62.
2.G. Stachowiak, A. Zając, T. Pertyński: Wpływ zespołu policystycznych jajników na przebieg okresu menopauzy; Przegląd 3.Menopauzalny 2013; 2; 146-149.
4.G. Jakiel, D. Robak-Chołubek, J. Tkaczuk-Włach: Zespół policystycznych jajników 2006; 4; 265-269.
5.B. Grzechocińska: Menopauza u kobiet z zespołem policystycznych jajników; Przegląd Menopauzalny 2005; 2; 34-37.