Nadmierna pobudliwość psychoruchowa u dzieci - przyczyny i objawy

Każdy rodzic, jest świadom tego, iż wychowanie dziecka jest procesem bardzo trudnym, wymagającym cierpliwości, zrozumienia, wysiłku i wiedzy. Na proces ten składa się szereg zróżnicowanych czynników.
W przypadku rodziców, którzy wychowują dzieci z nadpobudliwością psychoruchową, (inaczej ADHD lub wg klasyfikacji chorób ICD-10), sytuacja ta jest szczególnie trudna. Dzieci z ADHD, wykazują określony dla nich zespół cech zachowania (brak lub bardzo mała zdolność do wewnętrznego hamowania oraz kontroli swojego zachowania).
Czym jest nadpobudliwość psychoruchowa?
W wielu przypadkach, rodzice nie rozumieją dlaczego dziecko sprawia problemy wychowawcze i skąd biorą się określone zespoły zachowań. W przypadku dzieci z nadpobudliwością psychoruchową, układ nerwowy nie pracuje prawidłowo (dochodzi do znacznej przewagi procesów pobudzających nad procesami hamującymi), czego konsekwencją jest brak równowagi w stosunku do tych procesów. Za procesy te odpowiedzialne są komórki nerwowe (neurony) oraz połączenia występujące między nimi.
Pracujący w ten sposób mózg w znacznym stopniu uniemożliwia kontrolowanie swoich emocji, gestów, ruchów, myśli czy skupienie uwagi. Co ważne, dzieci z ADHD, mają problem z czytaniem, myśleniem, pisaniem czy kształtowaniem mowy. Są impulsywne, nadpobudliwe, szczególnie ruchliwe i gadatliwe. Zachowanie określane, jako nadpobudliwość psychoruchowa, musi towarzyszyć dziecku ciągle i przez dłuższy czas (przedszkole, szkoła, podwórko, dom, wakacje, ferie).
Przyczyny nadpobudliwości psychoruchowej
Wśród przyczyn nadpobudliwości psychoruchowej wymienia się w chwili obecnej między innymi:
- czynniki dziedziczne (genetyczne), jednakże do dziś nie znaleziono w materiale genetycznym osób chorych miejsca, które jest odpowiedzialne za rozwój ADHD;
- alergie;
- urazy czaszki w okresie dziecięcym;
- wcześniactwo;
- infekcje wirusowe;
- nieprawidłowy przebieg ciąży;
- choroby i/lub zaburzenia psychiczne w rodzinie;
- uzależnienie od rodziców;
- nikotyzm matki;
- brak/niedobór substancji neuroprzekaźnikowej;
- niedojrzałość komórek mózgowych;
- wpływ na organizm zbyt dużej ilości barwników oraz konserwantów.
Cały czas trwają badania, poszukujące bezpośrednich i pośrednich przyczyn rozwoju nadpobudliwości psychoruchowej.
fot. pantherstock
Objawy nadpobudliwości psychoruchowej u dzieci
Pierwsze objawy nadpobudliwości psychoruchowej, widoczne są już u dzieci w okresie niemowlęcym. Wraz w wiekiem, objawy te nasilają się. Dzieci często kręcą się, biegają, skaczą, zmieniają pozycję ciała i wiele innych. W przedszkolu uwielbiają zabawy ruchowe, gry, siłowanie czy taniec. Nie potrafią spokojnie obejrzeć telewizji, cały czas zmieniają kanały w TV, biegają, kładą się, podskakują. Nie są w stanie dłuższy czas skoncentrować się na wykonywanej czynności (np. malowanie, wycinanie czy sprzątanie). Rozmowy z dziećmi z ADHD są chaotyczne, często zmieniają temat, bądź nie pamiętają o czym przed chwilą mówiły. Cechuje je wzmożona ekspresja uczuć oraz nadmierna reaktywność emocjonalna.
Dzieci z nadpobudliwością psychoruchową wymagają uwagi, a w niektórych przypadkach włączenia leczenia farmakologicznego.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- H. Natowska, Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo, PZWS, Warszawa 1972
W. Wolf Gedigo, Nadpobudliwe i spokojne dzieci w przedszkolu, tłum. M. Jałowiec, „ Jedność”, Kielce 2002P.
P. Pawlak Program profilaktyczno – terapeutyczny dla dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej, Oficyna wydawnicza „ Impuls”, Kraków 2009
A. Kołakowski, T. Wolańczyk, A. Pisula, M. Skotnicka, A. Bryńska, ADHD – zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Przewodnik dla rodziców i wychowawców, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
Nartowska H.: Dzieci nadpobudliwe psychoruchowa, PZWS Warszawa 1980
Nartowska H.: Wychowanie dziecka nadpobudliwego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1986
Wolańczyk T., Kołakowski A., Skotnicka M.: Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, Wydawnictwo BiFolium, Lublin 1999
Adres www źródła:
- www.rightdiagnosis.com/sym/psychomotor_hyperactivity.htm
- www.rightdiagnosis.com/symptoms/psychomotor_hyperactivity/common.htm
- www.sciencedirect.com/science/article/pii/016310479290315U
- onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1532-5415.2002.50210.x/abstract;jsessionid=D33E66E7D8A61A5A6F3851CEB6ADA2F8.f03t04?deniedAccessCustomisedMessage=&userIsAuthenticated=false