Informacje dla rodziców na temat postępowania w przypadku drgawek gorączkowych oraz zasad zapobiegania nawrotom.
Oczywiście należy jasno odróżnić drgawki gorączkowe od padaczki, w której napady mogą wyglądać podobnie, ale przewlekłe leczenie jest bezwzględnie potrzebne i korzystne. Odróżnienie tych dwóch stanów i decyzja o ewentualnym włączeniu przewlekłego leczenia należy do specjalisty neurologa dziecięcego lub doświadczonego specjalisty pediatry.
Możliwe jest natomiast leczenie doraźne, w przypadku wystąpienia infekcji z gorączką, stwarzającej ryzyko drgawek, lub w chwili samego napadu drgawkowego. Głównym lekiem stosowanym w takich przypadkach jest diazepam, w postaci preparatów dostępnych na receptę, przepisywanych przez lekarza prowadzącego.
Doustne stosowanie diazepamu w okresie wzrostu gorączki jest skuteczną metodą zmniejszającą ryzyko wystąpienia incydentu drgawek gorączkowych. W badaniach klinicznych wykazano, że u dzieci z rozpoczynającą się infekcją gorączkową, profilaktyczne zastosowanie diazepamu doustnie w odpowiedniej dawce powoduje zmniejszenie ryzyka drgawek gorączkowych z 30% do 11%.
Diazepam w postaci wlewek doodbytniczych jest też skuteczną metodą opanowywania rozpoczynających się drgawek gorączkowych. Niestety nawet okresowe, doraźne stosowanie diazepamu zarówno doustne jak i doodbytnicze powoduje liczne działania uboczne, takie jak osłabienie, czy zaburzenia oddychania na skutek osłabienia ośrodka oddechowego.
Z tego powodu przepisanie tych leków jako profilaktyka dla dziecka po przebytych drgawkach gorączkowych i ich posiadanie w domu musi być poprzedzone rozmową z lekarzem i jasnym ustaleniem zasad ich stosowania.
Podsumowanie
1) Drgawki gorączkowe są zjawiskiem częstym u dzieci w wieku 6-60 miesięcy.
2) Pomimo występowania gwałtownych objawów, wzbudzających często bardzo duży niepokój rodziców, większość przypadków drgawek gorączkowych u dzieci nie niesie za sobą istotnych zagrożeń zdrowotnych.
3) Istnieją dowody, że przewlekłe leczenie różnymi lekami przeciwdrgawkowymi, znamiennie statystycznie redukuje ryzyko nawrotu drgawek gorączkowych. Ze stosowaniem tych leków wiążą się jednak liczne działania uboczne.
4) Ze względu na opisane powyżej działania niepożądane leków oraz fakt, że w najczęściej występujących drgawkach goraczkowych prostych rokowanie dla olbrzymiej większości dzieci jest całkowicie pomyślne, eksperci nie zalecają rutynowego włączania jakiegokolwiek przewlekłego lub okresowego leczenia przeciwdrgawkowego.
5) Przy znacznym niepokoju rodziców oraz ich stanowczym nacisku na działania zapobiegające nawrotom drgawek gorączkowych, postępowaniem z wyboru powinno być doustne podawanie diazepamu w czasie chorób przebiegających ze wzrostem temperatury ciała dziecka.
Piśmiennictwo:
1) Febrile seizures: clinical practice guidelines for the long-term management of the child with simple febrile seizures. Pediatrics 2008;121(6):1281-1286.
2) Kubicka K., Kawalec W. (red.): Pediatria, PZWL, Warszawa 2004, 510-511.