Diagnostyka chorób układu moczowego - część 1: objawy kliniczne i badania laboratoryjne
Badanie moczu jest jednym z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych. Poniższy artykuł przedstawia podstawowe zasady wykonywania oraz interpretowania badania ogólnego i posiewów moczu. Przedstawiono także najczęstsze objawy chorób układu moczowego z podkreśleniem odrębności poszczególnych grup wiekowych.
Wstęp
Choroby układu moczowego u dzieci, szczególnie u dzieci najmłodszych, są czasem trudne do zauważenia przez rodziców, ponieważ nie przebiegają w taki sam sposób jak u dorosłych. W okresie noworodkowym i wczesnoniemowlęcym poza zakażeniami dróg moczowych musimy uwzględnić jeszcze obecność wrodzonych nieprawidłowości w obrębie układu moczowego. Te wrodzone wady dotyczyć mogą:
- funkcji układu moczowego, którą jest wydalenie zbędnych produktów „pracy” komórek i tkanek ustroju, utrzymywanie prawidłowego stężenia sodu, potasu i innych niezbędnych do prawidłowego działania składników oraz produkcja kilku hormonów takich jak erytropoetyna (odpowiedzialna za prawidłowe wytwarzanie erytrocytów w szpiku), renina (pozwalająca utrzymywać prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi) czy witamina D3 (niezbędna do prawidłowej budowy kości dziecka)
- budowy anatomicznej układu moczowego (wady ujścia cewki moczowej u chłopców, refluks pęcherzowo-moczowodowy).
U starszego dziecka, u którego nie stwierdzono wady układu moczowego, najczęstszą chorobą jest zakażenie dróg moczowych.
Objawy kliniczne chorób układu moczowego
- U noworodka i niemowlęcia rodzic lub pediatra stwierdza zazwyczaj:
- słabszy przyrost masy ciała,
- niechęć do jedzenia,
- niepokój,
- przedłużającą się żółtaczkę,
- stany podgorączkowe lub gorączkę,
- objawy ze strony przewodu pokarmowego – kolki, ulewania, wymioty, nieprawidłowe stolce.
fot. panthermedia
Jak można łatwo zauważyć objawy te mogą występować w całej grupie chorób nie związanych z układem moczowym lub nawet być zjawiskiem normalnie występującym w tym okresie życia dziecka np. ulewania lub kolki. Z tego powodu pediatra, nawet przy pozornie nie związanych z układem moczowym objawach, zleca wykonanie badania ogólnego moczu i posiewu, aby wykluczyć właśnie zakażenie dróg moczowych jako przyczynę tych zaburzeń.
- U dzieci paroletnich i kilkuletnich infekcje dróg moczowych mogą przebiegać pod postacią: bólów brzucha, wzdęć, biegunek, w przewlekłych stanach – z niedoborem masy ciała, stanami podgorączkowymi lub gorączką.
- Objawy bólu dolnej części brzucha, pieczenia cewki moczowej typowe dla osób dorosłych zgłaszają dzieci starsze - zazwyczaj powyżej 6 roku życia.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- 1.M.Sieniawska, A.Tańska: „Zakażenie układu moczowego” w: Nefrologia dziecięca. Pod red. Marii Sieniawskiej i Teresy Wyszyńskiej. Biblioteka Lekarza Specjalisty Warszawa 2003.
2.S.Pawelski, S.Maj: Normy i diagnostyka chorób wewnętrznych. PZWL 1993.
3.Behrman R. i wsp.: „Podręcznik Pediatrii” 1996.
