Cukrzyca wieku rozwojowego
Cukrzyca zaliczana jest do chorób metabolicznych. Cechą charakterystyczną jest hiperglikemia u podłoża której leży zaburzenie wydzielania lub działania insuliny, bądź obu tych czynników jednocześnie.
Cukrzyca typu I jest najczęściej występującą u dzieci postacią cukrzycy. Postać uwarunkowana immunologicznie jest spowodowana agresją typu komórkowego. Prowadzi to do zniszczenia komórek beta trzustki.
W postaci idiopatycznej obserwuje się przewlekły niedobór insuliny i skłonność do kwasicy ketonowej. Brak jest dowodów na autoimmunologiczne podłoże choroby.
W przebiegu choroby wyróżniamy dwa etapy – przedkliniczny, trwający do chwili rozpoznania oraz okres cukrzycy jawnej klinicznie. Czynniki zewnętrzne biorące udział w niszczeniu komórek beta to niektóre substancje chemiczne oraz czynniki infekcyjne i dietetyczne.
Do czynników infekcyjnych zaliczamy wirus różyczki, świnki oraz cytomegalowirusa. Czynniki związane z dietą to azotyny oraz albumina w surowicy wołowej. Dzieci karmione piersią rzadziej zapadają na cukrzycę typu I niż dzieci karmione mlekiem krowim.
fot. pantherstock
Insulina, za pośrednictwem receptorów insulinowych umożliwia przenikanie glukozy do wnętrza komórki. Zaburzenia metaboliczne są konsekwencją niedoboru insuliny. Zależą one od nasilenia i czasu trwania hipoinsulinizmu. Zbyt małe stężenie insuliny w żyle wrotnej nie pozwala na zahamowanie glikogenolizy i glukenogenezy w wątrobie. Zmniejsza się wykorzystanie glukozy w tkankach insulinozależnych.
W tkankach insulinoniezależnych transport glukozy do komórek wzrasta proporcjonalnie do jej stężenia w płynie pozakomórkowym. Zmniejsza się zużycie glukozy w tkankach obwodowych, pogłębiają się procesy kataboliczne, glikogenoliza, lipoliza, katabolizm białek oraz wytwarzanie glukozy w wątrobie i nerce. Aktywowana zostaje ketogeneza, rozwija się kwasica ketonowa. We krwi obserwuje się wzrost stężenia mocznika.
Objawy kliniczne pojawiają się w momencie, gdy 80-90% komórek beta utraciło zdolność wytwarzania insuliny. Najbardziej charakterystyczne objawy to zwiększone pragnienie, wielomocz oraz nieuzasadniona utrata masy ciała. Objawy narastają kilka tygodni, u niemowlęcia i młodszego dziecka mogą wystąpić w ciągu kilku dni lub jednej doby. U dzieci mogą występować również objawy niecharakterystyczne – osłabienie, bóle głowy, kłopoty z koncentracją oraz drażliwość.
