Reklama:

Zespół jelita drażliwego u dzieci, część 1: objawy kliniczne, różnicowanie

Ten tekst przeczytasz w 8 min.

Zespół jelita drażliwego u dzieci, część 1: objawy kliniczne, różnicowanie

medforum

Badanie w gabinecie pediatrycznym

Zespół jelita drażliwego może występować już w wieku dziecięcym. Diagnostyka i leczenie tego stanu sprawia często problemy pediatrom i lekarzom rodzinnym. Autor opracowania podsumowuje praktyczne zasady postępowania z dzieckiem podejrzewanym o zespół jelita drażliwego. W pierwszej części opracowania omawiane są typowe obrazy kliniczne choroby oraz zasady diagnostyki różnicowej.

Reklama:

Zespół jelita drażliwego - wstęp

Przewlekłe i nawracające bóle brzucha są coraz częstszym problemem w praktyce lekarskiej. W ostatnich latach obserwuje się narastanie częstości tych zaburzeń oraz ich występowanie u coraz mniejszych dzieci. Analizując wyniki szczegółowych badań przeprowadzanych u dzieci hospitalizowanych z powodu przewlekłych bólów brzucha można postawić tezę, że u większości z nich bóle brzucha nie są spowodowane żadną poważną chorobą organiczną.

We współczesnej praktyce pediatrycznej główną przyczyną przewlekłych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego są zaburzenia na podłożu psychosomatycznym (stresowym). Stan taki, nazywany czynnościowymi bólami brzucha jest czasami zaliczany do chorób cywilizacyjnych, wiąże się bowiem wyraźnie z „zachodnim” trybem życia i odżywiania oraz wszechobecnym stresem i coraz częstszymi we współczesnym społeczeństwie zaburzeniami funkcjonowania rodziny. Wiedza na temat zasad diagnostyki i leczenia schorzeń z tej grupy wydaje się więc niezbędna dla każdego pediatry i lekarza rodzinnego.

Zespół jelita drażliwego - definicja, opis

Pacjenci z bólami brzucha niezwiązanymi z poważną chorobą organiczną zasadniczo spełniają kryteria rozpoznania jednej z dwóch podstawowych jednostek chorobowych: zespołu jelita drażliwego i dyspepsji czynnościowej. Znacznie rzadsze są, wymieniane także w klasyfikacji chorób czynnościowych, migrena brzuszna i aerofagia. W niniejszym opracowaniu omówiona zostanie najczęstsza postać czynnościowych bólów brzucha- zespół jelita drażliwego. Rozpoznanie zespołu jelita drażliwego (irritable bowel syndrome- IBS) można postawić u dziecka:

  • będącego w wieku pozwalającym na wiarygodną ocenę dolegliwości podmiotowych (zwykle powyżej 5 lat)
  • u którego przynajmniej wstępnie wykluczono istnienie różnorodnych poważnych schorzeń organicznych mogących powodować bóle brzucha
  • cierpiącego na przewlekły lub nawracający ból lub dyskomfort zlokalizowany w jamie brzusznej, charakteryzujący się co najmniej dwiema z poniższych trzech cech:
    • 1. Początek dolegliwości jest związany ze zmianą w częstotliwości oddawania stolców
    • 2. Początek dolegliwości jest związany ze zmianą w konsystencji stolców
    • 3. Obserwuje się ustępowanie dolegliwości bezpośrednio po defekacji


fot. panthermedia

Zespół jelita drażliwego - obraz kliniczny

Typowy obraz kliniczny IBS to bóle napadowe, często kolkowe, trwające od kilkunastu minut do paru godzin, występujące wyłącznie w okresie dziennym, u dziecka prawidłowo rozwijającego się fizycznie, zwykle będącego w wieku powyżej 9 lat. Pomiędzy napadami dziecko czuje się dobrze. Ból w IBS jest zlokalizowany zazwyczaj w śródbrzuszu i w lewym dole biodrowym, towarzyszy mu tendencja do zaparć lub biegunek (vide definicja: zmiana częstotliwości i/lub konsystencji stolców), typowa jest ulga po wypróżnieniu oraz obecność znacznych ilości śluzu w stolcach.

U wielu pacjentów okresy zaparć i biegunek przeplatają się ze sobą, wyraźne jest nasilanie się zaburzeń defekacji pod wpływem stresu. "Klasyczne" opisy dorosłych pacjentów z IBS, podawały dodatkowo takie objawy jak: osłabienie, bóle głowy, tachykardia i uczucie kołatania serca, częste oddawanie moczu z uczuciem niepełnego opróżnienia pęcherza, suchość w ustach, świąd skóry. U dzieci młodszych są to objawy rzadkie, mogą natomiast występować u nastolatków. Większość chorych to dziewczęta.

Często są to dzieci nadpobudliwe, lub nadwrażliwe, introwertyczne, niekiedy o charakterze perfekcjonisty. Badanie psychologiczne może ujawnić utajone konflikty rodzinne, traumatyzm, reakcje lękowe. Iloraz inteligencji w olbrzymiej większości przypadków jest w normie, lub nawet powyżej normy.

W zależności od tego jakie objawy dominują tradycyjnie wyróżnia się trzy podtypy IBS:

  1. Typ z przewagą biegunek
  2. Typ z przewagą zaparć
  3. Typ z przewagą wzdęć i dyskomfortu w jamie brzusznej

Przy typowym obrazie klinicznym rozpoznanie IBS jest niemal pewne i w wielu przypadkach nie ma potrzeby wykonywania wielu specjalistycznych badań, aczkolwiek należy pamiętać, że zgodnie z aktualnie obowiązującą definicją, rozpoznanie IBS jest rozpoznaniem z wykluczenia, czyli należy przynajmniej wstępnie wykluczyć współistnienie różnych poważnych chorób organicznych. Diagnostyka różnicowa nie zawsze oznacza wykonywanie badań laboratoryjnych lub obrazowych. Często równie przydatny jest dobrze zebrany, odpowiednio ukierunkowany wywiad i staranne badanie fizykalne.

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Żywienie

gość
Co to jest(zdjęcie)?
Witam. Jest weekend, lekarzy brak a bobasowi nagle wyskoczyło coś takiego. Wyskakuje w różnych miejscach i znika. Pomożecie?
4 miesięczne dziecko z dnia na dzień przestało jeść z butelki
Witam! Moja 4 miesięczna córka przestała z dnia na dzien jesc mleko modyfikowane z butelki..... je tylko z łyżeczki a do tego mniejszą porcje,ponieważ gdy jadła z butelki zjadała 150 ml teraz ledwo 1...
brak apetytu u 4 miesięcznego dziecka
Witam, zacznę od tego że od urodzenia karmię piersią i dokarmiam butelką. Do tej pory nie było żadnego problemu - synek jadł co 3 godziny, najpierw pierś a później ok 120 ml butelki. 3 dni temu (gdy ...
4 mies dziecko niechce jesc POMOCY!!
witam, moja corka od ponad miesiaca niechce spozywac mleka bylo podejrzenie o skaze lecz jednak to nie to badania byly poroobine w moczu wyszly male leukocyty a z krwi jak to jedna Pani doktor powied...
Reklama:
Reklama: