Jak nadzorować przewlekłe leczenie padaczki?

Wprowadzanie zarówno pierwszego, jak i wszystkich kolejnych leków przeciwpadaczkowych powinno być prowadzone przez neurologa, przeważnie wystarczające są wizyty ambulatoryjne, ale w niektórych przypadkach może pojawić się konieczność hospitalizacji dziecka w celu wdrożenia leczenia przeciwpadaczkowego. Zasadą jest stopniowe wprowadzanie leków przeciwpadaczkowych począwszy od niewielkich dawek, aż do dawek docelowych lub maksymalnych tolerowanych przez pacjenta.

W każdym przypadku należy kierować się zasadą stosowania możliwie najmniejszych dawek skutecznie kontrolujących napady. Głównym celem leczenia pacjenta z padaczką jest opanowanie napadów, co stwarza możliwość prawidłowego rozwoju oraz funkcjonowania społecznego pacjenta, jednak z drugiej strony należy ograniczyć do minimum działania niepożądane leków. Jeśli więc po wdrożeniu określonego leku uzyskano redukcję ilości napadów, ale pojawiły się istotne działania niepożądane należy rozważyć odstawienie leku.

Niektóre kombinacje leków przeciwpadaczkowych są bardzo skuteczne, jednak mogą okazać się toksyczne. Takim połączeniem jest na przykład VPA + lamotrygina (LTG), czy też VPA + CBZ.

W trakcie terapii padaczki w uzasadnionych klinicznie przypadkach należy okresowo przeprowadzać badania kontrolne. Rodzaj badań jest zależny od rodzaju zespołu padaczkowego oraz stosowanego leczenia. Czasami konieczna jest kontrola stężenia leku przeciwpadaczkowego w surowicy krwi pacjenta. Jest to uzasadnione na przykład w przypadku podejrzenie niesystematycznego leczenia oraz podejrzenia występowania działań niepożądanych leku. Szczególnie istotne jest oznaczanie stężenia fenytoiny z uwagi na jej toksyczne działania.

Inne badania biochemiczne, na przykład oznaczanie prób wątrobowych, nie są zalecane rutynowo i powinny być wykonywane jedynie w uzasadnionych przypadkach. Zapis elektroencefalograficzny u pacjenta leczonego z powodu padaczki powiniem być kontrolowany, jeśli są ku temu wskazania. Jednym z nich jest brak skuteczności leczenia.

Podsumowanie

• Podstawowym celem leczenia przeciwpadaczkowego jest opanowanie napadów przy braku działań toksycznych leków przeciwpadaczkowych

• W większości przypadków skuteczną kontrolę napadów można uzyskać stosując monoterapię

• W większości przypadków lekami pierwszego rzutu są VPA i CBZ, wyjątek stanowi zespół Westa i drgawki noworodkowe

• Każdy lek należy wprowadzać stopniowo do uzyskania dawki skutecznej, nie koniecznie maksymalnej

• Jeśli pierwszy wprowadzony lek jest nieskuteczne należy rozważyć jego wycofanie lub dołączenie drugiego leku

• Stosowanie większej liczby leków przeciwpadaczkowych często nasila działania niepożądane nie dając lepszej kontroli napadów

• Badania kontrolne powinny być przeprowadzone jedynie w uzasadnionych klinicznie przypadkach