Ryzyko rozwoju poważnej choroby meningokokowej istnieje natomiast u osób o obniżonej odporności, takich jak:

- dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat
- pacjenci z wrodzonymi niedoborami odporności, zwłaszcza z defektami układu dopełniacza
- osoby przemęczone, poddane przewlekłemu stresowi
- osoby żyjące w złych warunkach środowiskowych, zwłaszcza zamieszkujące w warunkach przeludnienia (akademiki, internaty, koszary, lokale socjalne)
- dzieci przewlekle narażone na bierne palenie tytoniu
- młodzież w wieku od 14 do 19 lat, szczególnie jeżeli często przebywa w warunkach ścisłego kontaktu z wieloma osobami (dyskoteki, lokale rozrywkowe) oraz pali papierosy i/lub używa narkotyków

W ostatnich latach szczególnie podkreśla się ten ostatni czynnik. Udowodniono ponad wszelką wątpliwość, że zarówno regularne odwiedzanie dyskotek i klubów młodzieżowych, jak i używki (papierosy, alkohol, narkotyki), są najważniejszymi czynnikami ryzyka zwiększającymi częstość nosicielstwa meningokoków oraz rozwoju poważnych zakażeń meningokokowych. Zakażenie przenosi się drogą kropelkową (kaszel, kichanie), lub przez bezpośredni kontakt, czyli np. przez pocałunki lub wspólne korzystanie z jednego napoju lub z tych samych sztućców.

Postacie inwazyjnych zakażeń meningokokowych

W przypadku zakażenia meningokokiem osoby o zmniejszonej odporności, może dojść do rozwoju tzw. choroby inwazyjnej, która przebiega jako posocznica, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub ogniskowe zakażenie jednego z narządów (zapalenie płuc, zapalenie stawów, zapalenie osierdzia, zapalenie otrzewnej).

Najbardziej dramatyczny przebieg ma posocznica przebiegająca z uszkodzeniem nadnerczy, zwana zespołem Waterhouse-Friderichsena, objawiająca się zaburzeniami świadomości, rozległymi wybroczynami na skórze oraz błyskawicznie postępującym wstrząsem i niewydolnością krążeniowo-oddechową. W tej postaci zakażenia uszkodzenie ważnych dla życia narządów postępuje w sposób tak piorunujący, że choroba jest praktycznie nieodwracalna i nieuleczalna.

Nawet szybkie włączenie najnowocześniejszych leków zwykle nie zmienia przebiegu choroby - śmiertelność przekracza 90%, a zgon może nastąpić dosłownie w ciągu paru godzin od pojawienia się pierwszych objawów choroby! Jeżeli nie dochodzi do uszkodzenia nadnerczy rokowanie jest nieco lepsze, ale nawet w takich przypadkach "niepowikłanej posocznicy meningokokowej" śmiertelność sięga 50%.

Także zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych przebiega zwykle ciężko, z typowymi objawami neuroinfekcji, takimi jak: zaburzenia świadomości, bóle głowy, wymioty, sztywność karku. U mniejszych dzieci często występują drgawki oraz nadmierne napięcie i tętnienie ciemiączka. Rokowanie w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych jest lepsze niż w posocznicy, bo śmiertelność wynosi średnio 10%, ale u dzieci, które przeżyły mogą występować trwałe ubytki neurologiczne, takie jak wodogłowie, niedowłady lub ślepota.