W części II omówiono najczęstsze przeciwwskazania do szczepień ochronnych oraz mogące wystąpić odczyny poszczepienne.
Przeciwwskazania do szczepień
Należy zaznaczyć, że istnieje niewiele przeciwwskazań do szczepień ochronnych oraz iż większość z nich ma charakter czasowy, zazwyczaj na okres kilku tygodni, po którym to czasie należy wykonać dane szczepienie. Najczęstszym powodem odraczania szczepień są ostre choroby infekcyjne przebiegające z gorączką: infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, zakażenia układu moczowego i zakażenia jelitowe z towarzyszącymi wymiotami i ostrą biegunką. Uważa się, że od szczepienia powinno się odstąpić, gdy temperatura ciała przekracza 38,5ºC. W praktyce często się zdarza odraczanie szczepień przy niższej gorączce, co jest poniekąd słuszne ze względu na niemożność przewidzenia czy temperatura po zaszczepieniu nie przekroczy progu 38,5ºC. W sytuacji takiej nie byłoby wiadomo czy wzrost temperatury spowodowany jest rozwojem infekcji czy niepożądanym odczynem poszczepiennym. W sytuacji odroczenia szczepienia powinno się niezwłocznie zaszczepić dziecko po wyzdrowieniu. Kolejną przyczyną czasowego odraczania szczepień ochronnych jest zaostrzenie się chorób przewlekłych. Szczepienie powinno się wykonać po uzyskaniu przez dziecko remisji choroby.
Po przetoczeniu preparatów krwiopochodnych, immunoglobulin czy surowicy należy wstrzymać się z podawaniem żywych szczepionek przez okres co najmniej trzech miesięcy, podobnie gdy w/w preparaty zostały podane w okresie do dwóch tygodni od zaszczepienia żywą szczepionką, szczepienie powinno się powtórzyć. Podyktowane jest to zmniejszeniem odpowiedzi poszczepiennej przez podane przeciwciała i nieskuteczność szczepienia.
Do czasowych przeciwwskazań dla szczepionek żywych należą również: choroby nowotworowe układu krwiotwórczego oraz czynna gruźlica
Do trwałych przeciwwskazań do szczepień żywych należą wrodzone lub nabyte zaburzenia odporności oraz leczenie immunosupresyjne. Trwałym przeciwwskazaniem do wszystkich rodzajów szczepionek są reakcje nadwrażliwości na ich składniki: białko jaja kurzego, neomycyna, streptomycyna oraz żelatyna, rtęć i tlenek glinu. Decyzja o niepodawaniu danej szczepionki powinna być uwarunkowana nasileniem reakcji alergicznej po poprzednim szczepieniu.