Reklama:

Stosujesz dietę wegetariańską – czy nie powinnaś suplementować żelaza? Dieta wegetariańska a prawdopodobne niedobory żelaza

Dr Zofia Polska

Ten tekst przeczytasz w 7 min.

Stosujesz dietę wegetariańską – czy nie powinnaś suplementować żelaza? Dieta wegetariańska a prawdopodobne niedobory żelaza

medforum

Papryka

Dieta wegetariańska wymagająca rezygnacji ze spożywania mięsa oraz ograniczająca produkty pochodzenia zwierzęcego jak tłuszcze, mleko czy jaja może być przyczyną pojawienia się niedoborów wielu witamin i mikroelementów. Dotyczy to w szczególności osób rozpoczynających stosowanie tej diety, które nie mają jeszcze wprawy w odpowiednim doborze produktów, jak również kobiet w okresie dojrzewania, ciąży i laktacji oraz tych z nadmiernymi krwawieniami miesiączkowymi. Szczególnie groźny dla zdrowia może być u tych osób niedobór żelaza, w związku z czym powinien on być uzupełniany preparatami zawierającymi ten biopierwiastek.

Reklama:

Duże ilości żelaza pochodzenia roślinnego zawarte są m.inn. w razowym pieczywie, płatkach owsianych, orzechach czy w roślinach strączkowych. Przyswajanie żelaza, jak również jego wchłanianie jest o wiele skuteczniejsze, jeżeli spożywane jest wraz z pokarmami bogatymi w witaminę C jak np. żurawiny, czarne jagody, czarna porzeczka, cytryny czy kiwi. Spożywanie dużej ilości surowych warzyw i świeżych owoców bogatych w Vit. C zwiększa przyswajanie żelaza nawet 3 krotnie. Do posiłków złożonych z pokarmów bogatych w żelazo zaleca się więc picie soków owocowych. Najwartościowsze są te wykonane własnoręcznie ze świeżych owoców. Gotowe soki bardzo często zawierają nie tylko mniej witamin oraz konserwanty, ale także słodzone są cukrem i zawierają domieszkę wody. Należy pamiętać o tym, iż produkty bogate w wapń zmniejszają przyswajanie żelaza z przewodu pokarmowego. W przypadku znacznych niedoborów żelaza warto więc ograniczyć spożywanie mleka (odmiany wegetarianizmu dopuszczające spożywanie mleka i jego przetworów). Zaburzenia wchłaniania żelaza powodują również tzw. szczawiany zawarte między innymi w szczawiu i rabarbarze. Kontrowersyjne jest spożywanie szpinaku, który z jednej strony zawiera dużą ilość żelaza, jednak z drugiej, zawarte w nim szczawiany upośledzają jego odpowiednie wchłanianie. Odpowiednio przygotowana dieta składająca się z pokarmów bogatych w żelazo oraz zawierających vit. C (zwiększających wchłanialność) i ograniczenia bogatych w wapń (zmniejszających wchłanialność) pozwoli na zminimalizowanie ryzyka niedokrwistości z niedoboru żelaza oraz anemii. Kobiety stosujące dietę wegetariańską powinny zdawać sobie sprawę z konieczności uzupełniania żelaza w okresie menstruacji, ale przede wszystkim ciąży oraz karmienia piersią. O odpowiedni poziom tego pierwiastka powinny zadbać również w okresie starań o ciążę, co pozwoli na zminimalizowanie ubytków i łatwiejsze ich uzupełnienie podczas jej trwania.

Dieta wegetariańska musi być różnorodna i uwzględniać wszystkie potrzeby naszego organizmu. Nie daje to jednak gwarancji uchronienia się od niedoborów witaminowo-mineralnych, a w szczególności ważnego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu żelaza. Zarówno przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu odżywiania, jak również w trakcie stosowania diety wegetariańskiej warto sprawdzić poziom żelaza, przez oznaczenie jego poziomu w surowicy krwi, a w przypadku jego niedoborów wprowadzić odpowiednią suplementację. Nie powinno się przyjmować preparatów zawierających żelazo bez uprzedniej konsultacji lekarskiej. Preparaty suplementacji żelaza powinny być przepisywane przez lekarza, który zaleci preparat zawierający dawkę żelaza dostosowaną do poziomu jego niedoboru. Należy pamiętać, iż nadmiar żelaza jest równie groźny jak jego niedobór, a prócz dawki, duże znaczenie ma również stopień jego przyswajalności przez organizm. U kobiet planujących ciążę lub ciężarnych suplementacji żelaza najlepiej dokonać preparatami żelaza zawierającymi nie tylko łatwo przyswajalne jego formy, ale również wzbogacone innymi pierwiastkami jak np. kwas foliowy.