W przyszłości wysoce prawdopodobne jest wyodrębnienie podtypów w obrębie obecnych pojedynczych jednostek chorobowych. Przykładowo mówi się o konieczności wyodrębnienia "rozległego colitis ulcerosa" (extensive ulcerative colitis) jako tzw. IBD2, różniącego się od choroby ograniczonej do końcowego odcinka jelita grubego lub lewej strony okrężnicy. Jeszcze innym typem choroby może być colitis ulcerosa u pacjentów z pierwotną marskością żółciową wątroby (PSC), które często przebiega bez typowej ciągłości zmian i bez zajęcia odbytnicy.

Wiadomo też, że niektóre postaci colitis ulcerosa nie ograniczają się tylko do jelita grubego i objawiają się współistniejącym histopatologicznie przewlekłym stanem zapalnym żołądka i/lub dwunastnicy i jelita cienkiego.

Ad 6
Dlaczego w chorobie Crohna zmiany w przewodzie pokarmowym występują odcinkowo, a w colitis ulcerosa w sposób ciągły?

Jedną z najbardziej specyficznych cech choroby Crohna jest odcinkowe (nieciągłe) występowanie zmian zapalnych. Oznacza to, że odcinki przewodu pokarmowego zmienione zapalnie są poprzedzielane odcinkami prawidłowej śluzówki. Z kolei dla colitis ulcerosa typowy jest obraz nasilonego zapalenia jelita grubego, zaczynającego się w odbytnicy i ciągnącego się w głąb jelita bez przerw, aż do miejsca, w którym śluzówka zmieniona zapalnie niemal skokowo przechodzi w śluzówkę zdrową.

Odcinkowe występowanie zmian zapalnych w jelicie oprócz choroby Crohna jest typowe dla niektórych chorób zakaźnych. Taki obraz daje np. gruźlica jelit, zakażenie cytomegalowirusem (CMV) lub amebiaza. Charakter zmian zapalnych w chorobie Crohna może więc świadczyć o pośrednim lub bezpośrednim udziale komponenty zakaźnej (najpewniej bakteryjnej) w etiopatogenezie choroby.

W badaniach na modelu zwierzęcym (myszy pozbawione zdolności wytwarzania IL-10) wykazano, że różne szczepy bakterii powodują odcinkowe zmiany zapalne w różnych odcinkach jelita, podobnie jak w chorobie Crohna. Segmentarna lokalizacja zmian może też być bardziej wyraźna z powodu segmentarności unerwienia i ukrwienia jelit. Nadal jednak brak jasnej i jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o przyczyny odmienności lokalizacji zmian zapalnych w IBD.

Ad 7
Jaka jest rola zaburzeń naczyniowych (naczyń krwionośnych i chłonnych) w patogenezie IBD?

Zaburzenia naczyniowe dotyczące układu krwionośnego i chłonnego były przez lata traktowane jako objaw wtórny do zmian zapalnych obejmujących śluzówkę jelita. Wydaje się jednak, że struktury pozajelitowe mogą mieć istotne znaczenie w patogenezie choroby.

Zaburzenia tworzenia naczyń (angiogenezy) i zwiększone unaczynienie (waskularyzacja) odcinków zmienionych zapalnie jest immanentną cechą IBD; dotyczy to zarówno naczyń krwionośnych jak i chłonnych. Podobnie duże znaczenie może mieć trzewna tkanka tłuszczowa będąca źródłem TNF-alfa. Tłuszcz trzewny odgrywa określoną rolę w ograniczaniu penetracji bakterii przez barierę jelitową i w ten sposób mieć kluczowe znaczenie w patogenezie IBD. Cechą choroby Crohna jest hipertrofia trzewnej tkanki tłuszczowej. Powyższe elementy mogą mieć w przyszłości znaczenie jako punkt uchwytu nowych interwencji terapeutycznych, ale ich znaczenie nadal nie jest w pełni zrozumiałe.