Należy podkreślić, że w żadnym przypadku nie można u dziecka pominąć pełnego badania okulistycznego z dokładną oceną wady refrakcji oraz badania dna oka z oceną tarczy nerwu wzrokowego i plamki, po rozszerzeniu źrenicy i porażeniu akomodacji. Ma to na celu wykluczenie istnienia organicznych schorzeń, które mogą być przyczyną gorszej ostrości wzroku w oku niedowidzącym.

W niedowidzeniu anizometropijnym i izometropijnym środkiem leczniczym jest stosowanie pełnej korekcji wady refrakcji (wada powinna być ustalona po porażeniu akomodacji). W przeważającej liczbie przypadków niedowidzenia te ulegają znacznej poprawie w ciągu kilku miesięcy po zastosowaniu odpowiedniej korekcji wady wzroku.

Niedowidzenie deprywacyjne wymaga leczenia operacyjnego. Nie należy zwlekać z zabiegiem operacyjnym. Im młodsze dziecko tym większy jest ostateczny wpływ wystąpienia zaćmy na wzrok. Najpoważniejsze rokowanie stwarza zaćma obecna od chwili urodzenia, a nieodwracalna utrata wzroku może nastąpić, gdy nie zostanie ona usunięta do 6-8 tygodnia życia. Zmętnienia pojawiające się w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie rokują lepiej, lecz nadal konieczna jest szybka interwencja chirurgiczna. Jeżeli zaćma wrodzona występuje obustronnie, drugie oko powinno zostać zoperowane w ciągu 1-2 tygodni.

W przypadku zaćmy nabytej u dziecka poniżej 6 roku życia, powinna zostać usunięta w okresie kilku tygodni po urazie. Po zabiegu operacyjnym konieczna jest korekcja bezsoczewkowości. Najpopularniejsze jest stosowanie okularów, które mogą być łatwo wymieniane uwzględniając wzrost dziecka i zmianę refrakcji. Okularów nie stosuje się w jednostronnej bezsoczewkowości, gdyż można w ten sposób spowodować różnowzroczność.

Doskonałą alternatywą korekcji są w tym przypadku soczewki kontaktowe. Przy ich stosowaniu konieczne jest jednak przestrzeganie higieny noszenia oraz liczenie się z wyższymi kosztami leczenia. U części dzieci można zastosować wszczep soczewkowy wewnątrzgałkowy. Poza leczeniem farmakologicznym konieczna jest pooperacyjna terapia niedowidzenia, wprowadzona w możliwie najkrótszym czasie po operacji. Jak wspomniano wyżej, okulary lub soczewki kontaktowe należy stosować już tydzień po zabiegu. Wskazania do zasłaniania oka lepszego obejmują jednostronną afakię i asymetryczną zaćmę obu oczu. Na sukces w postaci dobrych wyników ostrości wzroku składa się nie tylko czas wykonania zabiegu, lecz także sumienne postępowanie pooperacyjne obejmujące rehabilitację wzrokową w celu zapobiegania niedowidzeniu.

Piśmiennictwo:

1/ M.H. Niżankowska: Podstawy okulistyki., Wyd. Med. Volumed, Wrocław 2000.

2/ M. Grałek: Okulistyka pediatryczna i zez., Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2004.

3/ J.J. Kański: Okulistyka kliniczna., Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 1997.