Artykuł dla rodziców i pacjentów omawiający częsty w naszym kraju problem przewlekłego nosicielstwa antygenu HBs, czyli przewlekłego zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B. Omówiono różne drogi zakażenia wirusem HBV oraz praktyczne zasady postępowania z dzieckiem "HBs plus".
Jak się leczy przewlekłe zapalenie wątroby typu B?
Zasadniczym rodzajem leczenia przewlekłego zakażenia HBV i przewlekłego zapalenia wątroby na tym tle jest stosowanie leków przeciwwirusowych. W chwili obecnej u dzieci stosowane są dwa zasadnicze rodzaje kuracji przeciwwirusowych:
1. Interferon – stosowany w zastrzykach podskórnych lub domięśniowych przez okres 5 lub 6 miesięcy.
2. Lamiwudyna – stosowana w tabletkach przez rok, a w uzasadnionych przypadkach nawet dłużej.
Według aktualnych standardów postępowania pierwsza jest zawsze kuracja interferonowa. U pacjentów, którzy nie odpowiedzieli na leczenie interferonem, stosujemy leczenie lamiwudyną. Wyjątek stanowią chorzy, u których leczenie interferonem jest przeciwwskazane z różnych względów. Skuteczność powyższych kuracji nie przekracza 50% tzn. jedynie u około połowy pacjentów udaje się trwale zahamować replikację HBV. Leczenie tego typu prowadzą jedynie wyspecjalizowane ośrodki. W przypadku pacjentów, u których stwierdza się dodatni HBs, natomiast antygen HBe jest nieobecny, a wartości prób wątrobowych mieszczą się w granicach normy nie stosuje się leczenia przeciwwirusowego, a jedynie okresową kontrolę parametrów wątrobowych.
Jaki tryb życia powinno prowadzić dziecko z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B?
W zasadzie nie powinno stosować się żadnych ograniczeń co do trybu życia. Dziecko powinno rozwijać się bez przeszkód. Nie ma wskazań do ograniczania wysiłku fizycznego u dzieci z wyjątkiem bardzo dużych wysiłków, zwłaszcza w okresach zaostrzeń. Niewskazana jest także restrykcyjna dieta. Zwłaszcza tzw. dieta wątrobowa (stosowana zwykle w ostrym wzw z bardzo wysokimi wartościami AlAT i AspAT), będąca dietą niedoborową, może wywołać przy dłuższym stosowaniu niekorzystny wpływ na rozwijający się organizm. Ograniczenia dietetyczne powinny w zasadzie sprowadzać się do eliminacji dużej ilości produktów smażonych i wzdymających. Zdecydowanie niewskazany jest alkohol, dość często spożywany obecnie przez nastolatki.
Jak uchronić się przed zakażeniem HBV?
Zdecydowanie najskuteczniejszym sposobem ochrony przed zakażeniem jest poddanie się szczepieniu przeciwko wzw B. Obecnie na rynku dostępnych jest kilka szczepionek tego typu. Od kilku lat szczepienie przeciw wzw B stało się szczepieniem obowiązkowym i poddawane są mu wszystkie nowo narodzone dzieci. Jeżeli osoba nieszczepiona znajdzie się w okolicznościach mogących spowodować zakażenie HBV najlepszym zabezpieczeniem jest jak najszybsze podanie surowicy zawierającej przeciwciała anty–HBs oraz równoczesne rozpoczęcie cyklu szczepień.