Pandemia hiszpanki, która objęła Europę, Azję, Afrykę i Amerykę Północą na początku XX wieku, zdziesiątkowała ludność. Hiszpanka, czyli odmiana podtypu H1N1 wirusa A grypy, zapisała się w historii jako jedna z największy phandemii, z którymi zmagała się ludzkość.
Pandemia a epidemia
Pod pojęciem pandemii rozumie się pojawienie się ognisk choroby zakaźnej na dużym obszarze – najczęściej na różnych kontynentach w tym samym czasie. Rozwojowi pandemii sprzyjają wysoka zaraźliwość, zaraźliwość w okresie tzw. bezobjawowego przebiegu choroby i brak naturalnej odporności populacji. Epidemia to występowanie w określonym czasie i na określonym terenie przypadków zachorowań lub innych zjawisk związanych ze zdrowiem w większej liczbie niż oczekiwana.
Groźna hiszpanka
Hiszpanka, czyli grypa z podtypu H1N1 wirusa A grypy, pojawiała się etapami. Pierwsza tzw. fala grypy hiszpanki została odnotowana wiosną 1918 roku. Pomimo wysokiej zakaźności była stosunkowo łagodna w swoim przebiegu, przez co nie budziła ogromnego niepokoju. Pierwszą osobą, u której zdiagnozowano hiszpankę, był chory z hrabstwa Haskell (Kansas, USA). Mieszkańcy hrabstwa Haskell byli wcieleni do wojska, gdzie najprawdopodobniej zarażali kolejnych mężczyzn – w przeciągu 2 dni u 522 mężczyzn odnotowano niepokojące objawy infekcji.
Druga fala choroby nadeszła jesienią 1918 roku. W przeciwieństwie do pierwszej fali w tym przypadku choroba charakteryzowała się niezwykle wysoką śmiertelnością. Ogniska odnotowano w Breście (Francja), Bostonie (USA) i Freetown (Sierra Leone). Jak podają dane statystyczne, szacuje się, że blisko 1/3 chorych umierała. Do Europy hiszpanka przybyła na statkach amerykańskich żołnierzy. Który docierali głównie do Francji, stąd kraj ten stał się miejscem zintensyfikowanych zachorowań.
Trzecia fala choroby pojawiła się między końcem 1918 roku a wiosną 1919 roku – przypadki choroby odnotowywano głównie w USA i niektórych częściach Europy.
Śmiertelność
Śmiertelność hiszpanki szacuje się na około 5-10 %. W armii Stanów Zjednoczonych zachorowało blisko 20% żołnierzy, z czego na grypę i jej powikłania zmarło blisko 34 tysiące żołnierzy. Przypuszcza się, że na całym świecie z powodu hiszpanki zmarło między 20 a 90 mln ludzi. O skali i szybkości rozprzestrzeniania choroby może wskazywać fakt, że zachorowało na nią blisko 500 mln ludzi.
fot. panthermedia
Chorzy
Największą grupę chorych stanowili ludzie w sile wieku (20-49 lat), co jest nietypowe w przypadku innych podtypów grypy, które atakują głównie dzieci i osoby starsze.
