Najwięcej informacji dotyczących kwasu foliowego dotyczy znaczenia jego prawidłowego poziomu u kobiet w wieku prokreacyjnym oraz ciężarnych. Znacznie mniej doniesień odnosi się wpływu kwasu na organizm nie tylko w wymienionych okresach życia.

O tym, że każdej kobiecie w wieku prokreacyjnym oraz ciężarnym zaleca się suplementację kwasu foliowego nie trzeba chyba przypominać, jednak warto przypomnieć o tym, co ma na celu taka suplementacja oraz jakich przykrych skutków niedoboru kwasu można dzięki niej uniknąć.

Co to jest kwas foliowy i jego historia

Kwas foliowy to witamina z grupy B, występująca w pożywieniu pod postacią związków zwanych folianami. Posiada on wiele synonimów, pojawiając się również pod takimi nazwami jak: witamina b9, folacyna, folan, kwas pteroiloglutaminowy, witamina M, witamina B11 czy witamina Bc. Pierwotnie kwas foliowy otrzymano z liści szpinaku, a jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa ”folium” czyli liść. Związek ten w 1941 roku odkryli Mitchell, Shunell i Wiliams, a w roku 1946 Augier wraz ze współpracownikami dokonał jego syntetyzacji. Jest to witamina rozpuszczalna w wodzie. Niestety pod wpływem podwyższonej temperatury oraz światła słonecznego ulega ona łatwemu rozpadowi.

Zapotrzebowanie na kwas foliowy i jego suplementację

Dobowe zapotrzebowanie na kwas foliowy u osoby dorosłej wynosi 100-180 µg. Popyt na tę witaminę jest jednak większy u kobiet ciężarnych, karmiących oraz w okresie (ok. 3 miesięcy) poprzedzającym ciążę, gdy kobieta posiada obciążony wywiad położniczy i w przeszłości urodziła dziecko z wadami układu nerwowego. Należy pamiętać o tym, iż u kobiet z ciążą wielopłodową popyt na kwas foliowy może być nawet 8 krotnie wyższy aniżeli w ciąży pojedynczej, a zapotrzebowanie w okresie laktacji na kwas foliowy zwiększa się nawet o 80% w porównaniu z okresem przed ciążą. Zażywana dawka kwasu foliowego powinna być dokładnie ustalona z lekarzem prowadzącym. W okresie przed planowana ciążą warto przekonać do przyjmowania kwasu foliowego również przyszłego ojca dziecka. Za profilaktyczną, w pełni bezpieczną, dzienną dawkę kwasu foliowego uznaje się 0,4 mg, natomiast prawidłowy poziom kwasu w surowicy wynosi 3-11 ng/ml.

Dobowe zapotrzebowanie na kwas foliowy w µg :

• Niemowlęta - 70
• Dzieci od roku do 9 lat - 70 do 105
• Dziewczęta 10-18 lat - 190 do 220
• Chłopcy 10-18 lat - 220 do 240
• Kobiety 19-60 lat - 270 do 310
• Kobiety powyżej 60 lat - 320
• Kobiety ciężarne - 450
• Kobiety karmiące - 530
• Mężczyźni 19-60 lat - 280 do 300
• Mężczyźni powyżej 60 lat - 340

Gdzie szukać kwasu foliowego

Największe ilości kwasu foliowego zawierają pokarmy pochodzenia roślinnego tj. zielone warzywa liściaste np. szpinak, a także  brokuły, fasola, orzechy, nasiona słonecznika, drożdże, pomarańcze czy banany. Kwas foliowy zawierają także natka pietruszki, szczypiorek, pomidory, oraz papryka. Znajduje się on również w pokarmach pochodzenia zwierzęcego np. w  wątróbce, nerkach, żółtkach jaj czy serach. Lista pokarmów zawierających kwas foliowy jest bardzo długa, co daje możliwość ciągłego urozmaicenia diety. Dzięki temu przy niedoborach tej witaminy nie jesteśmy skazani na monotonnię jadłospisu.

Najwartościowsze są surowe warzywa i owoce, w związku z tym, iż pod wpływem wysokiej temperatury podczas zwykłego gotowania, pieczenia czy smażenia zawartość kwasu foliowego w pokarmach obniża się ulegając rozpadowi,. Do utraty folianów dochodzi również pod wpływem światła słonecznego.