„Państwa dziecko ma AZS” – słyszą rodzice co piątego dziecka w Polsce. Wtedy też najczęściej dowiadują się o chorobie, która powoli staje się problemem społecznym.
AZS czyli Atopowe Zapalenie Skóry to przewlekła choroba skóry o podłożu alergicznym. Jest objawem atopii, czyli wyrazem patologicznej reakcji immunologicznej. Pojawia się najczęściej ok. drugiego-trzeciego miesiąca życia i choć często po kilku latach ustępuje, zdarza się że trzeba z nią walczyć przez całe dorosłe życie. Do najczęstszych objawów należy suchość skóry, zaczerwienienie w zgięciach łokci, kolan i na twarzy. Chorobie często towarzyszy uporczywy świąd. Gdy trwa bez przerwy, chore dziecko staje się pobudliwe i rozdrażnione. W późniejszym okresie życia z AZS może
rozwinąć się astma atopowa lub alergiczny nieżyt nosa.
Pod ostrzałem alergenów
Dokładne przyczyny atopowego zapalenia skóry nie są znane. Wiadomo, że jest ono uwarunkowane genetycznie i ma związek z nieprawidłowym działaniem układu odpornościowego człowieka. Dziecko, którego jeden z rodziców cierpi na atopię ma 20-40 proc. szans odziedziczenia tej choroby. Gdy oboje rodzice są chorzy - ryzyko rośnie nawet do 60 proc.
U małych dzieci AZS ma najczęściej związek z alergią pokarmową. Do najczęstszych alergenów należą: mleko krowie i jego przetwory, np. sery, białka pszenicy, jajka kurze, truskawki, czekolada, kakao, ryby i orzechy. To tylko typowe alergeny pokarmowe. Niestety, potencjalnym alergenem pokarmowym może być wszystko co jemy. W leczeniu atopii zaleca się więc eliminacje z diety dziecka alergenów co bywa niezwykle trudne. Po trzecim roku życia AZS może nasilać się z powodu działania alergenów kontaktowych (np. metale) i wziewnych (kurz, czyli wszystko to co wchodzi w jego skład: szczątki roślin, roztocza).
Istotną rolę w przebiegu atopii ma przede wszystkim zanieczyszczenie środowiska. Najbardziej szkodliwym czynnikiem chemicznym są związki siarki, które działają toksycznie na naskórek, osłabiając jego warstwę ochronną i umożliwiając przenikanie alergenów i związków chemicznych do organizmu.
Właściwa i systematyczna pielęgnacja
Najskuteczniejszą metodą leczenia jest terapia skojarzona polegająca na połączeniu kilku elementów. Stosowanie odpowiednich kremów i maści łączy się naprzemiennie z lekami lub maściami sterydowymi.
Największe znaczenie w leczeniu chorej skóry (poza unikaniem szkodliwych czynników i alergenów), ma jej właściwa pielęgnacja. Niewłaściwie pielęgnowana skóra sprawia wiele kłopotów. Skóra atopowa łatwo ulega wysuszeniu wskutek utraty wody przez naruszoną warstwę ochronną naskórka. Sprzyja to wnikaniu szkodliwych czynników, które mogą zaostrzyć przebieg choroby.
Dlatego tak ważne jest jej systematyczne nawilżenie i natłuszczanie, nawet kilka razy dziennie. Służą do tego emolienty - natłuszczające substancje, które przywracają skórze naturalną barierę. Tworzą one płaszcz lipidowy skóry, zapobiegają utracie wody, powodują wzrost jej elastyczności i zmniejszają uczucie swędzenia. Do skóry atopowej polecane są emolienty zbudowane na bazie olejów mineralnych. Mają one postać emulsji, płynu do kąpieli, żelu pod prysznic, kremu lub maści. Istotne jest to aby preparaty/leki stosowane na chorą skórę były bezpieczne i skuteczne; na bazie wazeliny, parafiny, lanoliny, bez środków zapachowych wzbogacone jedynie o substancje wspomagające procesy gojenia takie jak alantoina
