Pierwszy antybiotyk - penicylina - został odkryty w 1928 roku przez Alexandra Fleminga, który zauważył, że przypadkowe zanieczyszczenie podłoża bakteriologicznego pleśnią Penicillum notatum powstrzymuje wzrost hodowli gronkowca złocistego.
Niekorzystnym następstwem antybiotykoterapii może też być usuwanie naturalnej jelitowej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego, na którą składają się liczne szczepy bakteryjne, zwłaszcza bakterii beztlenowych - są one barierą dla bakterii chorobotwórczych oraz odgrywają rolę w metabolizmie różnych substancji w przewodzie pokarmowym i wytwarzają witaminy.
Należy pamiętać, że antybiotyki nie działają na wirusy np. na wirusa grypy. Antybiotykiem nie można leczyć przeziębienia ani grypy. Wirusy nie są wrażliwe na antybiotyki. Zażywanie antybiotyków związane jest z działaniami niepożądanymi - najczęściej są to objawy ze strony układu pokarmowego takie jak mdłości, biegunka, wymioty. Mogą pojawić się także wysypki skórne, wysoka gorączka, bóle stawów, a nawet wstrząs anafilaktyczny.
Podając antybiotyki dzieciom należy pamiętać o tym, że działania niepożądane mogą być związane z dodatkami do leków przygotowanych specjalnie dla dzieci, w postaci płynnej - aby mogły być łatwo podane dziecku. Reakcje alergiczne mogą występować także na skutek dodatków poprawiających smak lub kolor.
fot. panthermedia
Kobiety w ciąży także powinny uważać na antybiotyki. Stosowanie antybiotyków w ciąży i w czasie karmienia piersią wymaga dokładnego rozważenia przez lekarza, czy istnieje potencjalne ryzyko leczenia dla przyszłej mamy i płodu. Lekarz musi się zastanowić, czy korzyści wynikające z antybiotykoterapii przewyższają to ryzyko. W ciąży przeciwwskazane są prawie wszystkie antybiotyki. Jednak w przypadku zakażeń bakteryjnych czasami konieczne jest zastosowanie antybiotyku - jego brak może niekorzystnie wpłynąć na płód.
Zbliża się okres gryp i przezbięnień. Udając się do lekarza nie zapominajmy, że antybiotyki nie działają na wirusy. Stosowanie terapii celowanej tzn. dobór leku na podstawie mikrobiologicznego badania wrażliwości drobnoustrojów, daje największą pewność skuteczności leczenia w danym zakażeniu. Warunkiem jej stosowania jest właściwe pobranie materiału biologicznego na badanie mikrobiologiczne.
Niestety w bardzo niewielu przypadkach lekarz zleca wykonanie antybiogramu. Dzięki temu antybiotyki mogłyby być właściwie przepisywane - wtedy ich działanie byłoby bardziej skuteczne. Być może zmiejszyłaby się także liczba interwencji ze względu na działania niepożądane.
